Xét Nghiệm Bệnh Cường Giáp / TOP 7 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 5/2023 # Top View

Khi nào bạn nên làm xét nghiệm cường giáp?

Tuyến giáp có nhiệm vụ sản xuất các hormone giáp (T3, T4). Các hormone này có vai trò điều hòa chuyển hóa cơ thể giúp ổn định nhịp tim, nhiệt độ cơ thể… Lượng T3, T4 tăng cao trong máu khiến các quá trình chuyển hóa này tăng tốc và gây ra nhiều triệu chứng khắp cơ thể. Người bệnh có thể mắc các triệu chứng sau:

– Đổ mồ hôi liên tục, đổ mồ hôi ngay khi không làm gì hoặc đang ở phòng lạnh.

– Thấy người quá nóng hoặc quá lạnh.

– Tăng số lần đại tiện trong ngày, tiêu phân lỏng.

– Run cơ không kiểm soát được, thấy rõ nhất ở 2 bàn tay.

– Lo lắng quá mức, thậm chí bị rối loạn lo âu.

– Nhịp tim nhanh, hồi hộp, đánh trống ngực.

– Sụt cân nhanh mặc dù ăn nhiều.

– Kiệt sức, yếu nhược cơ.

– Giảm tập trung, không hoàn thành xong việc này đã nhảy sang làm việc khác.

– Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, kinh thưa, mất kinh.

– Rụng tóc, tóc mỏng, thưa, yếu.

– Da mỏng, dễ trầy xước.

– Rối loạn giấc ngủ, khó ngủ, mất ngủ.

Khi mắc các triệu chứng trên, bạn nên đến khám bác sĩ. Bạn sẽ được làm thêm các xét nghiệm để chẩn đoán cường giáp.

Các nhóm xét nghiệm cường giáp

Nhóm xét nghiệm chức năng tuyến giáp

Bác sĩ sẽ lấy mẫu máu của bệnh nhân và gửi đến phòng xét nghiệm để xác định mức hormone giáp trong máu (TSH, T3, T4, FT4, FTI). Xét nghiệm này gọi là xét nghiệm chức năng tuyến giáp.

– TSH (thyroid-stimulating hormone): Là một hormone do tuyến yên tiết ra để kiểm soát sự sản xuất hormone của tuyến giáp. TSH sinh ra nhiều hay ít dựa vào nồng độ hormone giáp trong máu. Nếu hormone giáp trong máu ít, TSH sẽ sinh ra nhiều để kích thích tuyến giáp hoạt động. Khi hormone giáp trong máu càng tăng cao thì TSH sẽ càng giảm xuống. Do đó, những người mắc bệnh cường giáp có lượng hormone TSH trong máu rất thấp.

– T3 (triiodothyronine): Là một hormone chính được tuyến giáp sản xuất có nhiều vai trò trong chuyển hóa cơ thể. Xét nghiệm này thường dùng để chuẩn đoán và xác định mức độ nặng – nhẹ của cường giáp. Bệnh nhân cường giáp có nồng độ T3 cao.

Trong một số tình huống như: phụ nữ đang trong thai kỳ hoặc dùng thuốc tránh thai thì cả T3 và T4 cùng cao nhưng có thể bạn không bị bệnh. Bạn cần phải làm xét nghiệm định lượng T4 tự do bên cạnh TSH để xác định chính xác cường giáp.

– T4 (thyroxine): Hormone giáp chính khác. T4 trong máu có 2 dạng: T4 gắn với protein và T4 tự do. T4 tự do có vai trò quan trọng nhất để xác định chức năng tuyến giáp, xét nghiệm tìm T4 tự do gọi là FT4 và FTI. Người bị cường giáp sẽ có FT4 và FTI tăng cao.

Mức hormone giáp được so sánh với mức hormone bình thường ở người khỏe mạnh. Mức TSH thấp và mức T3, T4 cao có nghĩa là bạn đã bị cường giáp. Trong trường hợp bạn có thai, bác sĩ sẽ dựa vào FT4, FTI cao và TSH thấp để chẩn đoán cường giáp.

Nhóm xét nghiệm tìm nguyên nhân cường giáp

♦ Xét nghiệm tìm kháng thể kháng tuyến giáp:

Hệ miễn dịch giúp cơ thể chống lại các loại vi khuẩn, virus. Khi hệ này sản xuất các kháng thể tấn công tuyến giáp (làm hư hại và kích thích tuyến tăng hoạt động) sẽ gây bệnh cường giáp. Các kháng thể này được tìm thấy khi bạn bị bệnh Basedow.

♦ Xét nghiệm đo tốc độ lắng máu có thể được dùng để kiểm tra tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể. Bệnh nhân cường giáp do viêm tuyến giáp có tốc độ lắng máu cao.

Siêu âm tuyến giáp

Đây là xét nghiệm nhẹ nhàng và hiệu quả. Xét nghiệm được thực hiện trong phòng siêu âm. Bệnh nhân sẽ được yêu cầu bỏ tất cả trang sức, thiết bị điện tử đeo trên người, cởi bỏ áo ngoài. Sau đó người bệnh nằm lên giường, bác sĩ hay y tá sẽ đặt một gối nhỏ dưới cổ để làm lộ rõ tuyến giáp của bạn. Cổ bạn sẽ được bôi gel bôi trơn. Gel này giúp đầu dò siêu âm trượt trên da mà không làm bạn đau. Bác sĩ sẽ di chuyển thiết bị này ở vùng cổ của bạn và màn hình máy siêu âm sẽ hiện hình ảnh vùng này.

Những hình ảnh trên màn hình giúp bác sĩ xem xét hình dạng tuyến giáp. Qua đó phát hiện các bất thường ở tuyến giáp và các khối u khác nếu có. Trong trường hợp nghi ngờ cường giáp do ung thư tuyến giáp, bác sĩ yêu cầu thêm xét nghiệm sinh thiết để chẩn đoán ung thư.

Chụp xạ hình tuyến giáp

Chụp xạ hình tuyến giáp có thể được dùng để tìm các u, bướu và các nhân giáp.

Khi chuẩn bị làm xét nghiệm, bạn sẽ được yêu cầu nuốt hoặc tiêm một lượng nhỏ chất iốt phóng xạ, chất phóng xạ này sẽ được tuyến giáp hấp thụ và đào thải.

Sau đó, bạn sẽ đi chụp hình để xem tuyến giáp đã hấp thụ bao nhiêu phóng xạ, hình dạng và kích thước của tuyến nhằm chẩn đoán nguyên nhân gây cường giáp và độ nặng của bệnh để phục vụ cho việc điều trị.

Sau khi chụp hình, bạn cần lưu ý những điều sau:

√ Các tác dụng phụ thường là sưng đau đỏ chỗ tiêm.

√ Iốt phóng xạ sẽ được thải ra khỏi cơ thể qua nước tiểu trong vòng 48 giờ. Bạn nên uống nhiều nước và giật nước bồn cầu 2 lần sau khi đi vệ sinh trong thời gian này.

√ Bạn cần tránh tiếp xúc với trẻ em hay phụ nữ có thai cho đến khi iốt phóng xạ đã được đào thải hết.

√ Phụ nữ không nên có thai, đàn ông không nên làm người khác có thai trong vòng 6 tháng từ sau khi làm xét nghiệm trên.

Điều trị cường giáp

Cường giáp là bệnh có thể điều trị được. Bệnh nhân tuân thủ điều trị sẽ mau chóng quay về cuộc sống của mình. Sau khi đã có đầy đủ kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ cùng với bạn thống nhất phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Có 3 phương pháp điều trị bệnh cường giáp chính: dùng thuốc kháng giáp, uống iốt phóng xạ, phẫu thuật.

Đối với cường giáp, bệnh nhân cần tránh các thực phẩm có nhiều iốt, ví dụ: tảo biển, cá biển, đặc biệt là cá thu, muối iốt…

Bệnh suy giáp có thể làm tăng nguy cơ mắc phải các biến chứng khác, ví dụ như bệnh tim mạch và chứng ngưng thở khi ngủ.

Tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến nhiều hệ cơ quan khác trong cơ thể, từ lượng cholesterol cho đến chất lượng giấc ngủ. Điều đó có nghĩa là, thường xuyên tiến hành các xét nghiệm, bao gồm cả xét nghiệm các yếu tố khác nữa, chứ không chỉ là hormone tuyến giáp là điều rất quan trọng với bệnh nhân suy giáp.

Các biến chứng có thể xảy ra nếu bệnh suy giáp không được điều trị bao gồm các vấn đề về tim mạch, vô sinh, bướu cổ và chứng ngưng thở khi ngủ. Các xét nghiệm chính xác bạn cần làm phụ thuộc vào từng tình trạng và triệu chứng cụ thể của bạn. Ví dụ, các xét nghiệm về sức khỏe sinh sản sẽ không thích hợp cho những phụ nữ đã qua độ tuổi sinh đẻ. Ngược lại, nếu bạn là một phụ nữ có tiền sử suy giáp và đang mang thai hoặc muốn có thai, bạn nên nói chuyện với bác sỹ về những cách tốt nhất để kiểm soát chức năng tuyến giáp để đảm bảo rằng, bạn sẽ có một thai kỳ khỏe mạnh.

Khi lượng hormone tuyến giáp của bạn đã ổn định và kết quả xét nghiệm của bạn vẫn bất thường, bác sỹ có thể sẽ xem xét đến các nguyên nhân khác và có thể lên một kế hoạch điều trị bổ sung.

Hãy cân nhắc đến việc trao đổi với bác sỹ về 10 loại xét nghiệm sau đây, đa số những xét nghiệm này có thể thực hiện bằng việc lấy mẫu máu hoặc nước tiểu.

Xét nghiệm cholesterol hoàn toàn (Lipid panel)

Loại xét nghiệm này thường kiểm tra mức độ lipid, hay còn gọi là chất béo trong máu. Những người bị suy giáp thường sẽ có lượng mỡ máu toàn phần và lượng LDL tăng. Cholesterol toàn phần bao gồm lượng cholesterol tốt HDL (lý tưởng nên là dưới 200 mg/dL) và lượng cholesterol xấu (lý tưởng nên là dưới 130 mg/dL). Nếu lượng cholesterol của bạn cao từ khi bạn bắt đầu điều trị tuyến giáp, thì bác sỹ có thể sẽ tiến hành xét nghiệm này lại một lần nữa khi lượng hormone tuyến giáp đã ổn định. Rất nhiều bệnh nhân mỡ máu cao sẽ giảm được lượng cholesterol bằng việc điều trị tuyến giáp.

Đếm số lượng tế bào máu

Nếu bạn bị suy giám nặng hơn, bạn sẽ có nguy cơ bị thiếu máu nhẹ và mắc phải các vấn đề về chảy máu, việc này có thể sẽ ảnh hưởng đến các ysu tố đông máu và tiểu cầu. Một xét nghiệm đếm số lượng tế bào máu sẽ bao gồm 5 thành phần sau đây:

Tế bào hồng cầu: mức bình thường là 3.9 – 5.69 triệu tế bào/mm3

Hemoglobin: mức bình thường là 12.6 – 16.1g/dL

Hematocrit: mức bình thường là 38-47.7%

Tế bào bạch cầu: mức bình thường là 3.3 -8.7 nghìn tế bào/mm3

Tế bào tiểu cầu: 147-347 nghìn tế bào/mm3

Xét nghiệm enzyme gan (men gan)

Xét nghiệm chức năng gạn sẽ kiểm tra được mức độ “khỏe mạnh” của cơ quan này. Gan không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc huyển hóa các chất hóa học để tăng lượng hormone tuyến giáp mà bệnh suy giáp không được điều trị cũng có thể sẽ gây ra ảnh hưởng đến chức năng gan theo thời gian. Ngoài ra, một số người bị suy giáp có các vấn đề về gan sẽ cần thận trọng hơn. Kết quả xét nghiệm men gan không thể chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh của bạn, nhưng xét nghiệm này cùng với các triệu chứng khác đi kèm có thể có thể giúp bác sỹ biết được nên làm gì tiếo theo. Xét nghiệm men gan sẽ kiểm tra mức độ ALT, ALP, bilirubin, albumin, tổng lượng protein, GGT, lactate dehydrogenase, và prothombin.

Xét nghiệm prolactin

Đây là một hormone kích thích tiết sữa mẹ, và những người mắc bệnh suy giáp thường sẽ có lượng prolactin giảm đi. Lượng prolactin thông thường với phụ nữ không mang thai là từ 0-20 nanogram/mL, và với nam giới là từ 0-15 nanogram/mL. Vì tình trạng tiết sữa sẽ được cải thiện khi điều trị tuyến giáp, nên bacs sỹ có thể sẽ không yêu cầu bạn tiến hành xét nghiệm này, trừ trường hợp sau khi điều trị tuyến giáp, lượng prolactin vẫn không trở về mức bình thường.

Xét nghiệm vitamin B12

Xét nghiệm vitamin D

Xét nghiệm muối

Muối là rất cần thiết cho cơ thể duy trì lượng nước và dịch. Kết quả mức độ muối thông thường trong máu nên nằm trong khoảng 135-145 meq/L, nhưng với những người bị suy giáp, kết quả xét nghiệm có thể sẽ thấp hơn mức này.

Xét nghiệm lượng magie

Những người bị suy giáp và thiếu một số chất khác có thể có quá ít magie trong cơ thể. Kết quả magie thông thường trong máu nên nằm trong khoảng 1.8-3.0mg/dL.

Xét nghiệm C-reactive protein (CRP)

Xét nghiệm này sẽ đo lường mức độ viêm của cơ thể. Đa số những người không có khả năng chống lại bệnh nhiễm trùng hoặc sống với tình trạng viêm mãn tính sẽ có lượng CRP thấp. Tăng lượng CRP đồng nghĩa với việc tăng tình trạng viêm của cơ thể. Bạn có thể sẽ phải giải quyết tình trạng viêm bằng cách thay đổi chế độ ăn và lối sống, bên cạnh việc điều trị tuyến giáp.

Kiểm tra các rối loạn khi ngủ

Chứng ngưng thở khi ngủ và ngủ chập chờn có thể là hậu quả của bệnh suy giáp. Nguyên nhân là do bệnh suy giáp có thể ảnh hưởng đến chuyển động của lưỡi, khiến lưỡi làm tắc nghẽn đường thở. Bài kiểm tra này sẽ cần làm nếu bạn đã điều trị tuyến giáp, lượng hormone TSH đã ổn định và chấp nhận được, nhưng bạn thường xuyên thức dậy trogn tình trạng mệt mỏi, cảm thấy mệt mỏi trong suốt cả ngày và người ngủ cùng bạn phàn nàn rằng bạn ngáy khá to.

U tuyến giáp là 1 trong những bệnh lý thường gặp, chiếm khoảng 4-5% dân số, tỷ lệ mắc bệnh ở phụ nữ gấp 5 lần nam giới. U tuyến giáp đa số là lành tính, 1/20 trong số đó là ác tính. Dù là ở thể lành tính, bệnh cũng có thể đem lại rất nhiều phiền toái. Đầu tiên là về mặt thẩm mỹ, nếu u to ra sẽ khiến cổ bị phù, đồng thời có khả năng chèn ép lên các cơ khác tương tự như bướu giáp, gây khó khăn trong hô hấp và nói chuyện. Lâu ngày u có thể biến chứng gây viêm giáp và rối loạn chức năng tuyến giáp. Đối với thể ác tính, bệnh có thể gây tử vong nếu không điều trị sớm. Nắm được các triệu chứng u tuyến giáp sẽ giúp bạn phát hiện sớm căn bệnh này và có hướng xử lý kịp thời.

Triệu chứng u tuyến giáp Thông thường bệnh nhân phát hiện khi tuyến giáp to bất thường. Ở giai đoạn đầu bệnh nhân thường khó nhận ra khối bướu đang hình thành, khi nhìn nghiêng hoặc chạm tay mới phát hiện được. Một vài triệu chứng u tuyến giáp các bạn có thể tự nhận biết được, bao gồm: – Có bướu xuất hiện ở vùng cổ, hoặc cổ bị cứng và bành ra – Khó nuốt hoặc khó thở – Nếu tuyến giáp hoặc hạch lớn – Các triệu chứng cường giáp: bệnh nhân không chịu được nóng, nhịp tim nhanh, giảm cân và rùng mình – Các triệu chứng suy giáp: không chịu được lạnh, lờ đờ, tăng cân và yếu sức Những triệu chứng này có thể được phát hiện được trên siêu, người bệnh nên đi thăm khám để xác định tình trạng và thực hiện các cận lâm sàng phát hiện bệnh chính xác.

Chẩn đoán u tuyến giáp Sau khi có những triệu chứng u tuyến giáp kể trên, các bạn cần đến bác sĩ thăm khám để thực hiện các xét nghiệm để chẩn đoán chính xác bệnh.– Siêu âm tuyến giáp: Để chẩn đoán u tuyến giáp, ngoài việc khám lâm sàng, cần làm xét nghiệm hoóc môn giáp, siêu âm tuyến giáp. Siêu âm giúp xác định vị trí, kích thước và số lượng các nhân, nhất là các nhân nhỏ; phân biệt nhân đặc với các nhân lỏng. Tuy nhiên, nó không có khả năng phân biệt các nhân đó là lành tính hay ác tính.

– Xạ hình tuyến giáp: Một số bệnh viện chẩn đoán bệnh bằng cách ghi hình tuyến giáp sau khi cho người bệnh uống dung dịch chứa iốt phóng xạ. Chất này khi vào cơ thể sẽ tập trung về tuyến giáp và làm hiện lên hình ảnh tuyến này. Nếu chúng chỉ tập trung tại nhân mà không có ở phần còn lại của tuyến giáp thì đó là nhân nóng, nguy cơ ác tính thấp. Ngược lại, nếu thấy giảm hoặc không có chất phóng xạ tại nhân, đó là nhân lạnh, nguy cơ ác tính cao.– Chọc tế bào: Để xác định u giáp là lành tính hay ác tính, cần làm thủ thuật chọc kim nhỏ vào các nhân, lấy mẫu mô đem soi dưới kính hiển vi, tìm tế bào ác tính. Các trường hợp ác tính chỉ chiếm gần 5% số ca có u tuyến giáp; bệnh nhân chủ yếu là trẻ em, người trẻ tuổi, nam giới, người từng bị chiếu xạ vào vùng đầu, cổ, ngực hoặc có người thân từng bị ung thư tuyến giáp. Nhân tuyến giáp ác tính thường cứng, chắc, to nhanh, gây khó nuốt, khàn tiếng hoặc mất tiếng, siêu âm thấy cấu trúc không đều, ghi hình phóng xạ thấy nhân lạnh.– Xét nghiệm máu – Tg (Thyroglobulin): Ngoài chẩn đoán hình ảnh kể trên, xét nghiệm dấu ấn ung thư tuyến giáp là một xét nghiệm cần thiết giúp phát hiện sớm ung thư tuyến giáp.

Cường giáp là tình trạng tăng quá mức lượng hormon tuyến giáp lưu hành trong máu do tăng hoạt động tuyến giáp.

Cường giáp là một trong những bệnh về nội tiết thường gặp nhất. Người mắc bệnh này thường hay rất chủ quan và cũng là bệnh khó chẩn đoán vì thế rất dễ gây những biến chứng nguy hiểm đặc biệt ảnh hưởng đến thai kỳ.

Cường giáp là gì? Cường giáp là tình trạng tăng quá mức lượng hormon tuyến giáp lưu hành trong máu do tăng hoạt động tuyến giáp. Sự dư thừa nồng độ của hormon giáp làm tăng chuyển hóa (cách sử dụng năng lượng), và tăng nguy cơ bị những bệnh khác như bệnh tim, loãng xương, những vấn đề sinh sản đối với phụ nữ.Triệu chứng của bệnh

Một số triệu chứng của cường giáp là căng thẳng, khó chịu, đổ mồ hôi nhiều, tim đập nhanh, run tay, lo lắng, khó ngủ, da mềm mỏng, tóc dễ gãy, và cơ bắp yếu, đặc biệt là ở cánh tay trên và đùi, hay đi đại tiện nhưng ít khi sảy ra tiêu chảy, sụt cân dù có thể vẫn cảm thấy thèm ăn, nôn mửa… Với phụ nữ thường có thêm triệu chứng kinh nguyệt bất thường, có thể giảm đi hoặc không điều hòa.Nguyên nhân gây bệnh – Nguyên nhân chủ yếu, khoảng 70% người bị cường giáp mắc phải là do bệnh graves. Bệnh Graves là bệnh gây ra bởi các kháng thể trong máu kích thích tuyến giáp phát triển và tiết ra quá nhiều hormon tuyến giáp. Đây là bệnh di truyền và phổ biến ở phụ nữ (nhiều gấp 5 lần so với nam giới).

– Tăng hấp thu quá mức hormon giáp do uống quá nhiều hormon. Thường xảy ra ở những người lạm dụng thuốc giảm cân… – Viêm tuyến giáp: Viêm tuyến giáp có thể xuất hiện sau nhiễm virus (viêm giáp bán cấp), gây sốt và đau họng nhất là khi nuốt..Viêm là kẻ hở làm cho lượng hormon giáp vào dòng máu gia tăng. – Quá nhiều lượng iot: tuyến giáp sử dụng iot để tạo kích thích tố tuyến giáp. Phần vượt mức iôt có thể gây cường giáp. – Tiết TSH bất thường. Một khối u tuyến yên có thể gây nên tăng tiết TSH (hormon kích thích tuyến giáp). Ðiều này có thể làm tăng các tín hiệu đến tuyến giáp, kích thích tuyến giáp sản xuất hormon giáp. – U tuyến giáp và bướu cổ.Chẩn đoán bệnh – Việc chẩn đoán bệnh cường giáp được xác nhận bởi các xét nghiệm máu mà cụ thể là đo TSH trong máu. TSH được bài tiết từ tuyến yên, nếu hormon tuyến giáp được bài tiết quá mức, TSH sẽ có tác dụng điều hoà làm giảm hormon xuống. Khi TSH giảm xuống, thì tuyến giáp lại bài tiết hormon trở lại. Do đó, đo lượng TSH có thể giảm hoặc không phát hiện được trong trường hợp cường giáp. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp ngoại lệ. Nếu lượng hormon tuyến giáp được bài tiết nhiều quá thường là do u tuyến yên bài tiết TSH, khi đó lượng TSH tăng cao một cách bất thường. Lúc này người ta gọi là cường giáp thứ phát (tức là do nguyên nhân tại tuyến yên chứ không phải tại tuyến giáp). Mặc dù xét nghiệm máu giúp chẩn đoán bệnh cường giáp, nhưng nó không giúp chỉ điểm đặc hiệu nguyên nhân gây ra cường giáp. Biểu hiện ở mắt gần như chắc chắn để chẩn đoán bệnh Graves ( còn gọi là bệnh Basedow). Chụp CTscan tuyến giáp kết hợp với tìm kháng thể giúp chẩn đoán nguyên nhân gây cường giáp. Các phương pháp này được lựa chọn tuỳ trường hợp.Điều trị bệnh Tùy vào độ tuổi và mức độ và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sỹ đưa ra những phương pháp điều trị bệnh thích hợp cho bạn. Hiện nay các phương pháp điều trị cường giáp bao gồm: – Điều trị triệu chứng: Đó là những thuốc có thể dùng ngay để điều trị triệu chứng do tăng hormon tuyến giáp quá mức, cũng như thuốc điều trị nhịp tim nhanh. Một trong những loại thuốc chính được sử dụng để điều trị triệu chứng này là thuốc ức chế bêta (inderal, Tenormin, Lopressor). – Sử dụng Thuốc kháng giáp: Có 2 loại thuốc kháng giáp chính có thể được sử dụng: methimazole (Tapazole), propylthiouracil (PTU). Những thuốc này sẽ tích tụ ở mô tuyến giáp và ức chế bài tiết hormon tuyến giáp. – Iot phóng xạ là điều trị phổ biến nhất. Sau khi uống một liều iot phóng xạ sẽ phá hủy một phần của tuyến giáp, nhưng nó không gây hại cho bất kỳ một bộ phận nào của cơ thể. – Phẫu thuật để loại bỏ một phần tuyến giáp. Phương pháp này thích hợp cho phụ nữ mang thai, bệnh nhân lớn tuyến giáp và ở những người có các triệu chứng bắt nguồn từ nén của các mô lân cận đến tuyến giáp, như khó nuốt, khàn giọng và khó thở.