Cách định nghĩa béo phì chính xác nhất là dựa vào chỉ số khối cơ thể BMI.
– Công thức tính BMI: BMI = Cân nặng (kg) / [chiều cao (mét) x chiều cao (mét)]
Như vậy những người có chỉ số BMI trên 25 được coi là béo phì.
Béo phì có thể xuất phát từ những bệnh lí trong cơ thể, chẳng hạn như hội chứng Prader-Willi, hội chứng Cushing, và các bệnh khác. Tuy nhiên, những hội chứng này rất hiếm.
Các nguyên nhân gây ra bệnh béo phì:
– Chế độ ăn uống và thói quen ăn uống không lành mạnh: việc tăng cân là không thể tránh khỏi nếu bạn thường xuyên ăn nhiều calo hơn bạn đốt cháy.
* Các yếu tố khác: Béo phì, thừa cân là thường là kết quả của nhiều yếu tố và các nguyên nhân khác nhau mà thành, bao gồm:
Thậm chí nếu bạn có một hoặc nhiều hơn các yếu tố nguy cơ, nó không có nghĩa là bạn đang định để trở nên béo phì. Bạn có thể chống lại hầu hết các yếu tố nguy cơ thông qua chế độ ăn uống, sinh hoạt, tập thể dục, và thay đổi hành vi.
3.Các biện pháp có thể giúp giảm cân:
– Thay đổi chế độ ăn uống
– Tập thể dục và các hoạt động thể thao.
– Thay đổi hành vi, lối sống
– Sử dụng thực phẩm chức năng giảm cân, thuốc giảm cân
3.1. Thay đổi chế độ ăn uống:
Giảm calo và tập thói quen ăn uống lành mạnh là rất quan trọng để khắc phục béo phì, thừa cân..
Thiết lập một quy trình giảm cân toàn diện ít nhất sáu tháng và duy trì quy trình đó trong ít nhất một năm để tăng tỉ lệ thành công của việc giảm cân.
Rau củ quả chứa năng lượng thấp hơn nhưng lại gây cảm giác no hơn vì những chất xơ giúp ta lấp đầy những khoảng trống.
Nếu không thể có chế độ ăn uống giảm cân tốt nhất. Bạn có thể thay đổi chế độ ăn uống để điều trị béo phì, thừa cân bao gồm:
Chìa khóa để giảm cân là cắt giảm lượng calo nạp vào. Bạn có thể xem lại thói quen ăn uống hằng ngày để xem bình thường bạn tiêu thụ bao nhiêu calo và chỗ nào bạn có thể cắt giảm lượng calo đó. Bạn và bác sĩ có thể quyết định lượng calo bạn cần có trong mỗi ngày nhưng một lượng phổ biến là 1.200 đến 1.500 calo cho phụ nữ và 1.500 đến 1.800 nam giới.
Một số loại thức ăn gây cảm giác đói mặc dù chứa nhiều năng lượng như bánh kẹo, chất béo, socola,… ngược lại một số loại thức ăn chứa ít năng lượng nhưng lại gây cảm giác no hơn như rau củ quả, những thực phẩm này gây cảm giác no cho bạn, khiến bạn hài lòng hơn về bữa ăn.
hạn chế ăn một số nhóm thực phẩm chứa carbohydrate năng lượng cao hoặc các thức ăn chứa chất béo no. Uống đồ uống không đường, và hạn chế những thức uống có đường.
3.2 Tăng cường tập luyện, vận động thể lực để đốt cháy năng lượng
– Giúp giảm cân, duy trì cân nặng lý tưởng.
– Giảm TC, TG, LDL-c và Tăng HDL-c.
– Góp phần kiểm soát tốt đường huyết và huyết áp.
– Thời gian tập luyện-vận động thể lực khoảng 60 đến 75 phút mỗi ngày, cường độ và thời gian tập tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe nhất là những người có bệnh lý huyết áp, mạch vành, suy tim…
Tăng cường vận động để tăng đốt cháy năng lượng
3.3. Thuốc giảm cân, thực phẩm chức năng giảm cân
* Thuốc giảm cân:
Thuốc giảm cân, thuốc điều trị béo phì ít có kết quả nếu không phối hợp với chế độ ăn uống hợp lí (ăn kiêng) và tăng cường vận động thể lực để tăng tiêu hao năng lượng.
Mặt khác dùng thuốc phải áp dụng liệu trình lâu dài vì sự tăng cân trở lại khi ngừng thuốc.
Một số người bệnh không thích ứng với thuốc giảm cân: sau 4 tuần điều trị, cân không giảm, hoặc sự giảm cân dừng lại sau 6 tháng điều trị, hoặc sau một năm điều trị có sự tăng cân trở lại mặc dù vẫn tiếp tục dùng thuốc.
Vì vậy, phần lớn các trường hợp béo phì không nên dùng thuốc để điều trị do nhiều tác dụng phụ. Một số thuốc có thể dùng phối hợp với tiết thực giảm cân và tăng cường vận động thể lực để tăng sử dụng năng lượng: (theo United States Food and Drug Aministration, một số thuốc được dùng để điều trị béo phì dựa trên các tác dụng gây chán ăn, ức chế men lipase làm cho mỡ không hấp thu được).
+ Thuốc điều trị béo phì Sibutramine (meridia): ức chế tái hấp thụ Norepinephrine, serotonin, dopamine vào hệ thần kinh, dẫn đến tăng nồng độ của chúng trong máu gây chán ăn. + Thuốc điều trị béo phì Orlistat (Xenical), Orlistat (Stada): ức chế men lipase làm cho mỡ không hấp thu được tại hệ tiêu hóa.+ Lưu ý, không bao giờ giảm cân bằng các thuốc lợi tiểu, hormon giáp, riêng thuốc làm giảm lipide nói chung không nên cho ngay lúc đầu.
Giúp giảm mỡ thừa trong cơ thể, ngăn chặn lượng mỡ thừa đi vào cơ thể, hỗ trợ cải thiện cân nặng.
3.4. Một số phương pháp điều trị béo phì đặc biệt
– Đặt bóng vào dạ dày, gây cảm giác đầy dạ dày, cảm giác no và hạn chế ăn.
– Phẫu thuật nối shunt hỗng tràng dạ dày làm giảm hấp thu thức ăn.
– Khâu nhỏ dạ dày
– Phẫu thuật lấy mỡ ở bụng.
Các điều trị này chỉ dành cho người quá béo, hay béo phì làm hạn chế mọi sinh hoạt, béo phì gây tàn phế cho người bệnh sau khi đã tiết thực đầy đủ, tăng cường vận động thể lực, thay đổi hành vi không hiệu quả.
Nhìn chung việc điều trị béo phì ít hiệu quả như mong muốn, tốt nhất là phòng ngừa béo phì dựa tiết thực giảm cân và tăng cường vận động thể lực khi mới phát hiện vượt trọng lượng lý tưởng.
3.5. Điều trị bằng phương pháp Đông Y
Bài thuốc: Phòng kỷ 10g, bạch truật 12g, hoàng kỳ 15g, cam thảo và đại táo mỗi vị 8g, sinh khương 6g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Tác dụng: Hỗ trợ điều trị bệnh béo phì thể hóa thấp pháp do tỳ hư. Biểu hiện của bệnh: mệt mỏi, ăn không ngon, tức ngực, mạch trầm tế, rêu lưỡi bẩn.
Bài thuốc: chỉ thực và phục linh 12g, bán hạ và quất bì mỗi vị 10g, sinh khương 8g, cam thảo 6g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Tác dụng: Hỗ trợ chữa trị bệnh béo phì do đàm trọc; với các triệu chứng như: Căng tức ngực, nặng đầu, thích ngủ, lười vận động, rêu lưỡi trắng bẩn, mạch hoạt.
Bài thuốc: mạch môn đông và bạch truật mỗi vị 12g; xích linh, trạch tả, mộc qua và tang bạch bì mỗi vị 10g; binh lang, đại phúc bì, trần bì và sa nhân mỗi vị 8g; tử tô và mộc hương mỗi vị 6g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Tác dụng: Điều trị béo phì cho những trường hợp xuất hiện các triệu chứng như: người béo, mặt và chân phù lên, tiểu tiện ít, trướng bụng, mạch trầm tế…
Điều trị béo phì bằng các bài thuốc Đông Y
3.6. Điều trị bằng phương pháp Nam Y
Công dụng: Theo nhiều nghiên cứu, khổ qua rừng có tác dụng ngăn ngừa sự hình thành mỡ mới và đốt cháy lượng mỡ tồn đọng trong cơ thể an toàn, hiệu quả.
Do đó khổ qua rừng được xem là một vị thuốc chữa bệnh béo phì và giảm cân hiệu quả.
Cách thực hiện: Bổ sung vào các bữa ăn hàng ngày, chỉ nên nấu canh, luộc, ăn sống hoặc ép lấy nước uống, ngoài ra có thể pha như trà để uống.
Công dụng: Trà chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao, thường xuyên uống trà sẽ giúp cơ thể tăng sự sinh nhiệt oxy hóa chất béo. Nhờ đó sẽ làm giảm trọng lượng cơ thể, giúp hỗ trợ điều trị bệnh béo phì hiệu quả.
Cách thực hiện: Pha trà và uống 2 tách trà mỗi ngày, nên uống khi trà còn ấm.
Công dụng: Giúp cơ thể giảm hấp thụ carbohydrate và chất béo, cải thiện hiệu quả trình trạng béo phì.
Cách thực hiện: rất đơn giản, bạn chỉ cần ăn 2 – 5 tép tỏi trong các bữa ăn hàng ngày là được.