Triệu Chứng Xuất Huyết Não Khi Bị Sốt Xuất Huyết / TOP 11 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 3/2023 # Top View

Xuất huyết não tiếng Anh là gì? Bệnh xuất huyết não có triệu chứng gì ? Xuất huyết trong não là do chảy máu trong chính mô não – một loại đột quỵ đe dọa tính mạng. Tai biến mạch máu não xảy ra khi não bị thiếu oxy và máu.

Xuất huyết não tiếng Anh là gì? Xuất huyết trong não là do chảy máu trong chính mô não – một loại đột quỵ đe dọa tính mạng. Tai biến mạch máu não xảy ra khi não bị thiếu oxy và máu. Xuất huyết não thông thường gặp nhất do tăng huyết áp, dị dạng động mạch hoặc chấn thương đầu. Điều trị tập trung vào việc cầm máu, loại bỏ cục máu đông (tụ máu) và giảm áp lực lên não. Đây được xem là một căn bệnh khá nghiêm trọng. Trên thực tế, thực sự rất ít người hiểu rõ về khái niệm xuất huyết não là gì ?

Xuất huyết não trong tiếng Anh giải thích với cụm từ Intracerebral hemorrhage (viết tắt ICH).

Bệnh Xuất huyết não (ICH) là gì?

Các động mạch nhỏ đưa máu đến các vùng sâu bên trong não. Huyết áp cao (tăng huyết áp) có thể khiến các động mạch có thành mỏng này bị vỡ, giải phóng máu vào mô não. Bao bọc bên trong hộp sọ cứng, máu đông và chất lỏng tích tụ làm tăng áp lực có thể đè não lên xương hoặc khiến nó bị lệch và thoát vị (Hình 1). Khi máu tràn vào não, khu vực mà động mạch cung cấp bây giờ bị thiếu máu giàu oxy – được gọi là đột quỵ . Khi các tế bào máu trong cục máu đông chết đi, các chất độc sẽ được giải phóng làm tổn thương thêm các tế bào não ở khu vực xung quanh khối máu tụ.

ICH có thể xảy ra gần bề mặt hoặc ở các vùng sâu của não. Đôi khi xuất huyết sâu có thể mở rộng vào não thất – không gian chứa đầy chất lỏng ở trung tâm não. Sự tắc nghẽn của tuần hoàn não tủy bình thường (CSF) có thể mở rộng não thất (não úng thủy), gây lú lẫn, hôn mê và mất ý thức.

Các triệu chứng bệnh xuất huyết não như thế nào?

Nếu bạn gặp các triệu chứng của ICH, hãy gọi 911 ngay lập tức! Các triệu chứng thường đến đột ngột và có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí chảy máu. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

Nguyên nhân xuất huyết não là gì?

Tăng huyết áp : huyết áp tăng cao có thể làm vỡ các động mạch nhỏ bên trong não. Áp suất bình thường là 120/80 mm Hg.

Thuốc làm loãng máu : các loại thuốc như coumadin, heparin và warfarin được sử dụng để ngăn ngừa cục máu đông trong tình trạng tim và đột quỵ có thể gây ra ICH.

AVM : một đám rối của các động mạch và tĩnh mạch bất thường không có mao mạch ở giữa.

Phình động mạch : phình hoặc yếu thành động mạch.

Chấn thương đầu : gãy xương sọ và vết thương xuyên thấu (do súng bắn) có thể làm hỏng động mạch và gây chảy máu.

Rối loạn chảy máu : máu khó đông, thiếu máu hồng cầu hình liềm, DIC, giảm tiểu cầu.

Khối u : các khối u mạch máu cao như u mạch và khối u di căn có thể chảy máu vào mô não.

Bệnh mạch Amyloid : sự tích tụ protein trong thành động mạch.

Sử dụng ma túy : rượu, cocain và các loại ma túy bất hợp pháp khác có thể gây ra ICH.

Tự phát : ICH không rõ nguyên nhân.

1.Dấu hiệu trẻ bị sốt xuất huyết

Đa số những trường hợp trẻ bị sốt xuất huyết có biến chứng nặng thường là đến bệnh viện trễ, làm ảnh hưởng xấu đến kết quả điều trị. Vậy làm thế nào có thể nhận biết sốt xuất huyết sớm nhất? Đây là câu hỏi được đặt ra không chỉ cho gia đình bệnh nhân, mà còn là vấn đề của thầy thuốc, bởi vì chẩn đoán sớm sốt xuất huyết thật sự không đơn giản chút nào.

Thông thường trẻ bị sốt xuất huyết cần phải được xác định trong 3 ngày đầu tiên kể từ khi khởi sốt. Chẩn đoán sớm không dựa vào các xét nghiệm, mà chủ yếu dựa vào các triệu chứng của bệnh nhân. Các mẹ cần lưu ý hai yếu tố:

Yếu tố dịch tễ (tức là trong gia đình hoặc hàng xóm có người bệnh sốt xuất huyết). Nếu cháu có sốt trong thời điểm hiện nay thì nghĩ nhiều đến khả năng trẻ bị sốt xuất huyết.

Yếu tố lâm sàng (triệu chứng của bệnh nhân): Lưu ý 3 ngày đầu tiên.

– Ngày thứ 1 của trẻ bị sốt xuất huyết :

Trẻ mắc bệnh sốt cao, đột ngột, liên tục, sốt không ớn lạnh, mặt ửng đỏ, họng đỏ không đau. Không cần làm xét nghiệm vì lúc này các xét nghiệm đều bình thường. Cần dặn dò bệnh nhân đến tái khám hàng ngày để theo dõi các dấu hiệu khác.

– Ngày thứ 2 của trẻ bị sốt xuất huyết :

Bệnh nhân tiếp tục sốt cao, liên tục. Hãy cố gắng tìm các dấu hiệu xuất huyết trên cơ thể bé như xuất huyết dưới da trên bụng, tay chân, mí mắt, cổ. Trong trường hợp không thấy dấu xuất huyết tự nhiên thì chúng ta làm dấu xuất huyết nhân tạo, tức là làm dấu dây thắt bằng cách lấy máy đo huyết áp đo cho em bé, giữ mức huyết áp trung bình giữa huyết áp tối đa và tối thiểu trong 5 phút, sau đó xem trên tay có dấu xuất huyết dưới da hay không?

Dấu “dây thắt” dương tính là có 5 nốt xuất huyết dưới da trở lên trên một diện tích da là 1cm2. Xét nghiệm máu trong ngày thứ 2 cũng chưa thay đổi rõ ràng nên cũng không cần làm.

– Ngày thứ 3:

Dấu hiệu trẻ bị sốt xuất huyết trở nên rõ ràng hơn rất nhiều. Bệnh nhân vẫn còn sốt cao, có thể xuất huyết da niêm mạc như chảy máu mũi, máu răng. Nếu trẻ trên tuổi dậy thì hỏi thêm về kinh nguyệt có ra huyết bất thường không? Bệnh nhân có thể cảm giác khó chịu, đau bụng nhợn ói.

Hãy làm xét nghiệm máu, kết quả máu nếu có Hct tăng 39-40%, tiểu cầu giảm dưới 150.000 tế bào/mm3 là chẩn đoán sốt xuất huyết chính xác đến trên 90%. Test nhanh sốt xuất huyết có thể làm trong ngày này.

– Ngày thứ 4, thứ 5 các triệu chứng rõ ràng nhất

Như vậy để chẩn đoán sớm sốt xuất huyết là trong 3 ngày đầu tiên chúng ta lưu ý kỹ về các triệu chứng của bé. Các bà mẹ phải nhớ ngày khởi phát sốt của con, các dấu hiệu của trẻ bị sốt xuất huyết để báo bác sĩ và tập trung các trẻ có dấu hiệu đã kể ở trên để sớm nhận ra bệnh SXH.

Hãy đưa trẻ đến khám bệnh hàng ngày và bất cứ khi nào trẻ có dấu hiệu khác thường như: Lừ đừ, ói nhiều, đau bụng nhiều, chảy máu nhiều, tay chân mát lạnh. Chẩn đoán sớm, đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời thì điều trị sốt xuất huyết sẽ đạt kết quả tốt nhất.

2.Nguyên nhân trẻ bị sốt xuất huyết

Bệnh sốt xuất huyết thường có 2 nguyên nhân chủ yếu thường gây ra bệnh:

Do siêu vi trùng Dengue gây ra

Do muỗi vằn hút máu người mắc bệnh mang đến cho người lành. Đây là nguyên nhất phổ biến và dễ tạo thành dịch nhất

3.Điều trị cho trẻ bị sốt xuất huyết

Khuyến khích trẻ bị sốt xuất huyết uống nước

Khi sốt trẻ bị sốt xuất huyết dễ bị mất nước, cùng với triệu chứng mệt mỏi, kém ăn, kém uống làm cho trẻ dễ thiếu nước thêm, vì vậy chúng ta nên chú ý cho trẻ uống thật nhiều nước. Lượng nước dùng đối với trẻ dưới 5 tuổi khoảng 500-1.500ml trong ngày, trẻ trên 5 tuổi khoảng 2.000 đến 2.500ml trong ngày.

Tất cả các loại nước mà trẻ thích đều dùng được như nước cam, nước dừa, nước chanh, nước suối, nước sôi để nguội. Nên thay đổi các loại nước khác nhau để trẻ không thấy chán.

Không nên cho trẻ bị sốt xuất huyết uống những loại nước có màu đỏ, nâu, đen hoặc có ga như nước xá xị, nước trái cây sậm màu, nước củ dền, dưa hấu vì sẽ khó nhận biết giữa chảy máu ở bao tử có màu nâu đỏ và nước trái cây khi trẻ có nôn ói.

Cho trẻ bị sốt xuất huyết ăn lỏng, dễ tiêu như cơm nhão, cháo, súp. Tránh ăn những thức ăn quá nhiều dầu mỡ trẻ sẽ thấy đầy bụng khó tiêu. Không ăn huyết heo, huyết vịt vì trẻ sẽ đi tiêu phân có màu đen, dễ lầm tưởng bị xuất huyết tiêu hoá.

Điều trị trẻ bị sốt xuất huyết bằng thuốc Tây

Không có thuốc điều trị đặc hiệu của trẻ bị sốt xuất huyết . Chỉ có thuốc hạ sốt và một ít thuốc bổ được thầy thuốc cho bệnh nhân dùng tại nhà.

Thuốc hạ sốt chỉ dùng loại không ảnh hưởng xấu đến dạ dày hoặc làm tăng nguy cơ chảy máu. Thuốc dùng an toàn là Paracetamol, sử dụng liều lượng theo hướng dẫn, ngày dùng khoảng 4 lần khi bệnh nhân có sốt. Kết hợp với lau nước ấm nếu bệnh nhân sốt quá cao trên 39 độ C.

Các thuốc hạ sốt như Ibufrophen, Aspirin không được dùng, vì rất có hại trong bệnh nhân bị SXH.

Tái khám hàng ngày, có khi nhiều lần trong ngày, tuân thủ thực hiện các lời dặn của thầy thuốc, không nên tự ý ngừng tái khám, vì có những trường hợp các cháu hết sốt là biểu hiện của trẻ bị sốt xuất huyết đang trở nặng.

Có 5 dấu hiệu trẻ bị sốt xuất huyết trở nặng, các bà mẹ cần nhận biết sớm để đưa con đến bệnh viện ngay: Lừ đừ, li bì hoặc bứt rứt, ói nhiều, đau bụng nhiều, xuất huyết, tay chân mát, lạnh.

Chỉ cần có 1 trong 5 dấu hiệu trên thì phải đến bệnh viện gần nhất. Thực tế trong những trường hợp bệnh có dấu hiệu trở nặng, các bà mẹ hay bỏ qua, tưởng cháu bị đau bao tử hay ăn không tiêu nên tiếp tục để tại nhà, khi đưa vào bệnh viện thì đã quá muộn, điều trị khó khăn vô cùng.

Điều trị trẻ bị sốt xuất huyết là sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình bệnh nhân và thầy thuốc, trong đó vai trò của người chăm sóc trực tiếp các cháu nói chung, của bà mẹ nói riêng là hết sức quan trọng góp phần bảo vệ sức khoẻ của các cháu một cách tốt nhất.

4.Cách chăm sóc cho trẻ bị sốt xuất huyết

Những trường hợp trẻ bị sốt xuất huyết huyết được bác sĩ cho điều trị ngoại trú tại nhà, phụ huynh cần biết cách chăm sóc trẻ, trong đó không thể bỏ qua khâu hỏi ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng

a.Hạ sốt đúng cách cho trẻ bị sốt xuất huyết

Khi trẻ sốt cao ≥ 380 5C, cho trẻ uống thuốc hạ sốt Paracetamol đơn chất với liều 10-15mg/kg cân nặng, uống lặp lại 4-6 giờ một lần nếu trẻ sốt, lau mát bằng nước ấm để tránh biến chứng sốt cao, gây co giật.

Chế độ dinh dưỡng phù hợp cho trẻ bị sốt xuất huyết

– Thức ăn: cho trẻ bị sốt xuất huyết ăn những thứ ăn lỏng, giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa như cháo, súp, sữa và nên cho nhiều bữa nhỏ

– Vitamin: trẻ bị sốt xuất huyết cần cung cấp thêm vitamin các nhóm A, B, C để tăng cường hoạt động chuyển hóa cho cơ thể và tăng cường miễn dịch, sức đề kháng cho cơ thể chống lại bệnh tật.

Tái khám mỗi ngày theo hẹn của bác sĩ. Ngay cả sáng, chiều trong những ngày cao điểm của bệnh.

Nếu có một trong các dấu hiệu sau cần phải đưa trẻ ngay vào bệnh viện:

Quấy khóc, bứt rứt, trăn trở khó chịu hoặc li bì

Đau bụng

Chảy máu cam, máu răng hoặc ói ra máu, tiêu phân đen

Tay chân lạnh, nằm một chỗ không chơi, bỏ bú, bỏ ăn uống

Tuyệt đối tránh trẻ bị sốt xuất huyết những tác động không tốt sau đây :

– Không nên cạo gió, cắt lễ vì sẽ làm đau và có thể gây chảy máu, nhiễm trùng cho trẻ bị sốt xuất huyết

– Không tự ý cho trẻ uống thuốc.

– Không cho trẻ bị sốt xuất huyết uống những loại nước có màu đen hoặc đỏ như Coca, Pepsi, Xá xị… vì có thể gây nhầm lẫn với tình trạng xuất huyết tiêu hóa ở trẻ.

– Không cho trẻ bị sốt xuất huyết truyền dịch tại các phòng khám tư hoặc cơ sở y tế không đủ điều kiện vì đã có không ít trường hợp truyền dịch không đúng làm bệnh trở nặng khi chuyển đến bệnh viện thì đã quá trễ không thể cứu sống trẻ.

Trong quá trình hồi phục bệnh trẻ bị sốt xuất huyết chưa thể ăn uống ngon miệng như bình thường cũng làm chậm quá trình hồi phục, bố sung thêm thuốc bổ cho trẻ trong trường hợp này là cần thiết, theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

– Không dùng hạ sốt bằng Aspirin, Ibuprofen (vì dễ gây xuất huyết nặng)

5.Phòng ngừa trẻ bị sốt xuất huyết

Bệnh sốt xuất huyết hoàn toàn có thể phòng tránh một cách hiệu quả. Trước hết là ngừa không cho trẻ bị muỗi đốt như cho trẻ ngủ mùng ban ngày, mặc áo dài tay, thoa kem chống muỗi…

Ngoài ra, cần tích cực diệt muỗi, diệt lăng quăng (bọ gậy). Muỗi truyền bệnh Aedes Agypti là loại muỗi sống trong nhà hoặc chung quanh nhà, đẻ trứng ở những chỗ chứa nước sạch như: lu vại, bình cắm hoa, những vật dụng phế thải vứt quanh nhà chứa đựng nước mưa…

Vì thế cần phát quang sạch sẽ, thoáng đãng quanh nhà và dọn dẹp những lu vại, đồ chứa, miểng sành… tránh để tạo thành những nơi tồn đọng nước thích hợp cho muỗi phát triển…

6.Dinh dưỡng cho trẻ bị sốt xuất huyết

Nước cam: chứa nhiều năng lượng và vitamin, có thể giúp tiêu hóa, làm tăng lượng nước tiểu và tăng cường kháng thể giúp phục hồi nhanh cho trẻ bị sốt xuất huyết

Đu đủ: các chuyên gia và bác sĩ cho rằng lá đu đủ là thức ăn tốt nhất cho trẻ bị sốt xuất huyết. Nghiền nát 2 lá đu đủ tươi và ép để chiết xuất lấy nước. Trẻ em bị sốt xuất huyết nên dùng 2 muỗng canh nước ép này mỗi ngày, vào buổi sáng hoặc tối.

Cháo: khi trẻ bị sốt xuất huyết đang cố gắng chống chọi với vi rút chết người này, thực phẩm tốt nhất là cháo. Ăn cháo giúp tăng sức lực, đẩy lùi bệnh tật.

Trà thảo dược: một cách tốt để giảm sốt là uống các loại trà thảo dược tự nhiên như trà gừng.

Nước dừa: trẻ bị sốt xuất huyết cũng nên uống nhiều nước dừa để bổ sung chất điện giải, chất khoáng bị mất do cơ thể mất nước.

Nước rau củ ép, nước hoa quả: các loại nước trái cây, rau củ tươi đều tốt cho trẻ bị sốt xuất huyết. Các chuyên gia nói rằng nước rau ép nguyên chất có thể cung cấp những dưỡng chất cơ bản và giúp phục hồi nhanh chóng.

Trẻ bị sốt xuất huyết cần bổ sung thêm nhiều vitamin C để tăng hệ miễn dịch. Trái cây giàu vitamin C là dâu tây, ổi, kiwi, đu đủ, giúp sản xuất các tế bào lympho. Vitamin C cũng có ảnh hưởng trực tiếp lên các vi khuẩn, vi rút.

Chất đạm: thực phẩm giàu chất đạm (protein) như trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa không thể thiếu vào thời điểm này.

Súp: sẽ giúp trẻ bị sốt xuất huyết có sức mạnh để chống lại các cơn đau ở khớp. Nó cũng giúp kích thích cơn đói và cải thiện vị giác.

Nước ép chanh: giúp loại bỏ các độc tố khỏi cơ thể do các vi rút sốt xuất huyết gây ra. Nước chanh tống vi rút qua đường nước tiểu.

7.Những sai lầm của cha mẹ khi trẻ bị sốt xuất huyết

Một số bà mẹ khi thấy trẻ bị sốt xuất huyết theo rối loạn tiêu hóa, nôn ói liên tục đã cho con nhịn ăn, nhịn uống. Việc này khiến trẻ không được cung cấp đủ chất dinh dưỡng nên dễ mất sức, một số trường hợp có thể hạ đường huyết, gây co giật.

Giải pháp tốt nhất là nên cho trẻ bị sốt xuất huyết ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu, chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày. Cần cung cấp nhiều nước để tránh tình trạng thiếu nước và chất điện giải. Nên tránh các thức ăn, thức uống có màu đỏ, màu đen vì khó phân biệt với màu máu khi trẻ nôn ói hoặc đi ngoài.

Một sai lầm thường gặp nữa là phụ huynh khi thấy trẻ bị sốt xuất huyết hết sốt thì chủ quan, không tiếp tục theo dõi.Bệnh sốt xuất huyết do virus nên thường có hiện tượng sốt đi sốt lại và diễn tiến bất thường. Nếu trẻ hết sốt nhưng vẫn còn biểu hiện bất thường như tay chân lạnh, đau bụng, nôn ói nhiều thì cần theo dõi để đưa trẻ nhập viện cấp cứu kịp thời.

Bác sĩ Tiến nhấn mạnh, trẻ bị sốt xuất huyết nếu không điều trị kịp thời, đúng cách có thể dẫn đến biến chứng như sốc, suy hô hấp, rối loạn đông máu, tổn thương gan, rối loạn tri giác, có thể gây tử vong…

Trong giai đoạn đầu khởi bệnh thường có các triệu chứng dễ nhầm lẫn với sốt phát ban, sốt siêu vi, tay chân miệng… nên phụ huynh cần theo dõi chặt chẽ các biểu hiện bệnh của trẻ để có hướng chăm sóc thích hợp cũng như đưa trẻ bị sốt xuất huyết đến khám cơ sở y tế kịp thời.

Dấu hiệu bệnh thường gặp ở trẻ lớn là trẻ đang chơi khỏe mạnh thì đột ngột sốt cao, uống thuốc sốt có bớt nhưng sau đó sốt trở lại. Thông thường 2 ngày đầu trẻ bị sốt xuất huyết có thể kèm theo một số triệu chứng như đau đầu, biếng ăn, mệt mỏi, nhức mỏi cơ giống như cảm cúm, sau đó có thể có một số dấu hiệu như biểu hiện xuất huyết ở da, chảy máu mũi hoặc chảy máu răng, ói ra máu, đi tiêu phân đen.

Ở trẻ nhũ nhi, bệnh diễn tiến bằng biểu hiện sốt cao, có khi kèm theo triệu chứng hô hấp như ho, sổ mũi, hắt hơi hoặc triệu chứng tiêu hóa như tiêu chảy, nôn ói, dễ nhầm với bệnh lý đường hô hấp hay đường tiêu hóa.

Khi thấy trẻ bị sốt xuất huyết cần đi khám để được chẩn đoán xem trẻ có bị sốt xuất huyết không. Trường hợp nhẹ có thể chăm sóc, điều trị, theo dõi, hạ sốt lau mát trẻ tại nhà. Khi trẻ sốt liên tục trên 2 ngày với các biểu hiện nặng thì phải nhập viện để tránh diễn biến xấu.

Đặc biệt, với những trường hợp trẻ bị sốt xuất huyết xuất hiện dấu hiệu cảnh báo nặng như bứt rứt, lăn lộn, chảy máu cam, máu răng, tay chân lạnh, ói ra máu… thì cần nhập viện cấp cứu dù là ngay đêm, không nên đợi đến sáng. Nếu để chậm có thể sốc sâu, bất phục hồi, thậm chí dẫn đến tử vong.

Bệnh xuất huyết não hay còn gọi là bệnh chảy máu não, là 1 dạng của tai biến mạch máu não (chiếm khoảng 40-50%). Xuất huyết não nguy hiểm và thường để lại nhiều di chứng nặng nề.

Bệnh xuất huyết não xảy ra đột ngột và dữ dội, có thể ngay sau lúc gắng sức về tâm lý và thể lực hoặc trong lúc đang làm việc, sinh hoạt bình thường mà đột ngột ngã gục xuống, hôn mê, liệt nửa người; thậm chí căn bệnh bộc phát ngay trong giấc ngủ hay khi vừa thức dậy.

Nguyên nhân gây tai biến xuất huyết não thường rất nhiều, có thể do thay đổi lối sống hoặc do việc dùng thuốc, nhưng nguyên nhân chính vẫn do tăng huyết áp (chiếm 50 – 60%). Ở người trẻ, tai biến mạch máu não thường do dị dạng mạch máu não (50% số trường hợp được chụp mạch máu não có dị dạng). Ngoài ra phải kể đến nguyên nhân của việc hút thuốc lá, cholesterol trong máu cao, nghiện rượu, béo phì, ít hoạt động, phụ nữ lạm dụng thuốc tránh thai.

Biểu hiện, triệu chứng của xuất huyết não là đột qụy như: đang đi hoặc đang làm gì đó bỗng nhiên nhức đầu dữ dội, thường lấy tay ôm đầu, bủn rủn chân tay và ngã chúi xuống một bên; tự nhiên nói khó hẳn đi hoặc cấm khẩu; cả một tay và một chân cùng bên tự nhiên yếu hơn rồi bại dần hoặc nặng hơn thì liệt hẳn (bán thân bất toại) kèm theo liệt nửa mặt, vật vã, đái dầm, đại tiện không tự chủ, tăng tiết đờm dãi và mồ hôi (bên liệt), nhịp thở không đều, rối loạn nhịp tim và huyết áp, sốt. Tri giác vẫn còn hoặc lú lẫn (bất tỉnh nhân sự) ở 50%, hoặc hôn mê sâu ở 25%, hoặc xen kẽ lúc tỉnh lúc mê ở 25%.

Triệu chứng của bệnh xuất huyết não:

– Nhức đầu dữ dội, đột ngột. Triệu chứng này có ở trên 50% số bệnh nhân. – Đột nhiên thấy chóng mặt, ù tai, choáng váng. Một bên chân bị yếu hẳn, không vững. – Đột nhiên một bên tay không cầm nắm chắc được đồ vật, dễ rơi thìa, đũa, bát. Nhặt lại vật dụng để rơi một cách khó khăn. – Đột nhiên rối loạn ngôn ngữ: nói khó, nói ngọng, mọi người không hiểu được bệnh nhân nói gì. Triệu chứng này có thể chỉ diễn ra trong ít phút, nhưng cũng có thể kéo dài cả ngày trước khi tai biến nghiêm trọng xảy ra: bệnh nhân không còn khả năng phát ngôn. – Đột nhiên bệnh nhân có cảm giác như kim châm, kiến đốt ở đầu chi tay, chân, một nửa bên trên người. – Xuất hiện những “khoảng vắng”: thỉnh thoảng bệnh nhân như mất hẳn sự kiểm soát của chính mình. Đang nói bỗng mất ngang trong giây lát mới lại tiếp tục được câu chuyện. Để rơi vật dụng trong tay mà không biết để rồi vài giây sau mới sực nhớ ra và nhặt lên. – Những rối loạn trí thức: bệnh nhân đột nhiên mất định hướng trong vài phút, vài giờ. Thoáng quên, thoáng điếc, mất định hướng về không gian và thời gian. – Đột nhiên xuất hiện cảm giác như có ruồi bay trước mắt, mất thị lực hoàn toàn hoặc một phần, hoặc một hai bên trong giây lát.

Tuổi trung bình bị xuất huyết não là 55 nhưng càng ngày độ tuổi càng trẻ hóa hơn. Bệnh nhẹ thường có rối loạn ý thức, lú lẫn… Nếu bệnh nặng chảy máu vào não nhiều, bệnh nhân hôn mê sâu, rối loạn nhịp thở, rối loạn nhịp tim, phần lớn tử vong trong vòng 48 giờ.

Những bệnh nhân còn sống sau xuất huyết não nặng thường bị di chứng nặng nề, nhiều trường hợp ở trong tình trạng sống thực vật và sẽ chết do bội nhiễm vì thế cần phải chú ý những dấu hiệu của xuất huyết não. Dùng thuốc An cung ngưu hoàng hoàn cũng là cách đề phòng tai biến, đột quỵ và xuất huyết não hiệu quả.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, sẽ góp phần nâng cao nhận thức người dân, tránh sự chủ quan trong phòng, chống SXH.

Tình hình thực tế

Số bệnh nhân ghi nhận mắc SXH có xu hướng gia tăng từ cuối tháng 6 đến nay, đặc biệt là trong những tuần gần đây, do điều kiện thời tiết chuyển mùa nắng nóng, mưa nhiều, tạo thuận lợi cho muỗi truyền bệnh phát triển mạnh.

Tính đến ngày 3-10, toàn Hậu Giang ghi nhận 473 cas SXH, tăng 286 cas so cùng kỳ 2018. 8/8 huyện, thị xã và thành phố đều có số trường hợp mắc bệnh SXH tăng so với cùng kỳ. Trong đó, cao nhất ở các huyện Châu Thành, Phụng Hiệp và Châu Thành A lần lượt là 126, 107 và 86 trường hợp. Số cas mắc SXH ở người trên 15 tuổi chiếm 13%, trẻ em 87%, trường hợp choáng 0,42%, không có bệnh nhân tử vong.

Ghi nhận tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, khoảng thời gian 2 tháng gần đây, tình hình bệnh nhân nhập viện cũng tăng đáng kể, đa dạng ở mọi lứa tuổi. Ông Phan Ngọc Bình, Trưởng khoa bệnh Truyền nhiễm, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, chia sẻ: “Nhiều trường hợp vào viện khi bệnh mới phát, nên thuận lợi trong điều trị, tuy nhiên, có một số cas khá nặng do người dân còn ỷ lại vào sức khỏe. Đồng thời, trong quá trình điều trị, chúng tôi cũng đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu, có thêm kiến thức, biện pháp phòng, chống SXH”. Bệnh SXH khá nguy hiểm và hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cũng như vắc-xin phòng. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như sốc, xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết não, trụy tim mạch, tê liệt, hôn mê… dẫn đến tử vong.

Trung tuần tháng 9 vừa qua, tỉnh đã triển khai chiến dịch đợt III Tổng vệ sinh môi trường, phòng, chống dịch bệnh SXH năm 2019, mang lại kết quả thiết thực, khi tạo hiệu ứng lan tỏa sâu rộng trong Nhân dân. Người dân cũng ý thức hơn trong hoạt động phòng, chống SXH như phát quang bụi rậm, khai thông cống rãnh, vệ sinh dụng cụ chứa nước, diệt muỗi, lăng quăng, phòng tránh muỗi đốt,… giúp chỉ số BI giảm < 3. Tuy nhiên, qua công tác kiểm tra, giám sát cho thấy các yếu tố nguy cơ để SXH phát sinh thành dịch vẫn còn tồn tại ở một số điểm ổ dịch cũ khi môi trường chưa khắc phục triệt để.

Người dân thường có thói quen dự trữ nước ở các chum, vại, lu, bể chứa mà không có nắp đậy nên muỗi dễ dàng chui vào đẻ trứng. Từ đó, dẫn đến tình trạng số cas bệnh SXH tiếp tục gia tăng.

Ai cũng có thể mắc bệnh

Dù con trai hơn 3 tuổi đã xuất viện do mắc SXH mấy ngày qua, nhưng chị Trần Thị Xinh, ở ấp 6, xã Vị Tân, thành phố Vị Thanh, vẫn lo sợ. Chị Xinh chia sẻ: “Bản thân tôi đâu có kiến thức về SXH, nên thấy con nóng liền ra tiệm mua thuốc về uống. Đến ngày thứ 4, tự dưng con nói là hai chân không đi được nữa, nên tôi mới tức tốc đem cháu nhập viện. Bác sĩ thông tin cháu bị SXH, tôi hốt hoảng và từ bây giờ sẽ ý thức hơn trong phòng bệnh”.

Việc người dân ỷ lại vào sức khỏe cũng như nhập viện trong tình trạng khi bệnh trở nặng, có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến người bệnh, gây khó khăn trong công tác điều trị. Bên cạnh đó, một bộ phận người dân còn khá thờ ơ với việc phòng, ngừa SXH cứ nghĩ đốt nhang diệt muỗi là xong. Em Trương Vĩnh Hiếu, 20 tuổi, ở ấp 3, xã Vĩnh Thuận Tây, huyện Vị Thủy, bộc bạch: “Em từng bị SXH hồi nhỏ nên đâu nghĩ bị lại. Đến khi bệnh, mua thuốc ngoài tiệm uống không hết mới vào bệnh viện thì sức khỏe đã yếu, nôn ối và cơ thể mệt mỏi”.

Những năm gần đây, tình hình SXH diễn biến rất phức tạp, không những ở trẻ em mà người lớn cũng mắc và thường gây hiểu nhầm cho người dân là cảm, sốt thông thường. Bên cạnh đó, các thai phụ cũng là đối tượng đáng được quan tâm. SXH khi mang thai sẽ khó chẩn đoán hơn người bình thường, khá nguy hiểm. Vi-rút sẽ tác động vào cơ quan tạo máu của mẹ và con, gây ra rối loạn đông máu, làm giảm số lượng và chất lượng tiểu cầu. Bệnh có thể gây sảy thai, thai dị tật bẩm sinh, thai chết lưu. Đáng quan ngại, khi SXH xảy ra vào giai đoạn chuyển dạ, có thể gây băng huyết sau sinh, nặng hơn nữa là tình trạng rối loạn đông máu dẫn đến nguy cơ tử vong cho sản phụ.

Chị Nguyễn Ngọc Khánh, ở phường VII, thành phố Vị Thanh, chia sẻ: “Tôi biết đang có dịch SXH nên rất sợ, bản thân chú trọng diệt muỗi, ngủ mùng để bảo vệ sức khỏe. Người bình thường khi SXH đã rất mệt mỏi, huống chi mẹ bầu, sợ nhất là gây ảnh hưởng đến thai nhi”.

Ý kiến ngành y tế

Thời gian qua, ngành y tế luôn tăng cường nhiều biện pháp tuyên truyền cho người dân biết tác hại để phòng SXH. Thực tế, việc phòng, chống SXH là chuyện của toàn dân, không riêng gì một tập thể, hay ban ngành nào. Nếu người dân còn chủ quan, lơ là hoặc chưa hiểu hết mối nguy hiểm của dịch bệnh SXH thì rất khó trong việc khống chế, dập tắt dịch.

Sở Y tế và các đơn vị trực thuộc cũng tổ chức nhiều lớp tập huấn về công tác giám sát, chẩn đoán, điều trị các loại dịch bệnh. Tiến hành rà soát, tập huấn kiến thức cho 16 đội phòng chống dịch cơ động, có kế hoạch bổ sung đầy đủ trang thiết bị phòng hộ, y tế, hóa chất… sẵn sàng triển khai bao vây, khoanh vùng, xử lý ổ dịch. chúng tôi Trương Tỷ, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh, thông tin: “Trước mắt, chúng tôi sẽ căn cứ vào diễn biến dịch bệnh của địa phương để có phương án phòng, chống dịch theo từng tình huống cụ thể; chủ động vệ sinh môi trường và phun hóa chất diện rộng tại các xã, phường, thị trấn có nguy cơ”.

Các địa phương cần thực hiện tốt công tác giám sát dịch (cas bệnh, khoanh vùng xử lý kịp thời, triệt để nhằm khống chế ổ dịch ngay khi mới xuất hiện những bệnh nhân đầu tiên). Quyết liệt triển khai các chiến dịch vệ sinh môi trường diệt bọ gậy, lăng quăng chủ động phòng, chống bệnh SXH với mục tiêu tất cả các hộ gia đình, khu công cộng, cơ quan, xí nghiệp, trường học được kiểm tra vệ sinh môi trường định kỳ.

Ngoài công tác tuyên truyền, sự vào cuộc mạnh mẽ từ ngành chức năng thì ý thức người dân trong phòng bệnh vẫn là yếu tố cần thiết để hạn chế tình trạng SXH gia tăng. Diệt muỗi, lăng quăng và ngủ mùng kể cả ban ngày… là những biện pháp cần đặc biệt quan tâm hàng đầu trong việc phòng, chống SXH.

Bài, ảnh: HỒNG NHUNG – (baohaugiang.com.vn)

T/h: Bích Ngân (dongbang.vn)