Triệu Chứng Xuất Huyết Đường Tiêu Hóa / TOP 6 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 3/2023 # Top View

Chào BS! Khoảng 3 hôm trước tôi đột nhiên bị ói ra máu và trong người lúc nào cũng mệt mỏi. Những người thân trong gia đình nói tôi có thể bị xuất huyết tiêu hóa. Xin hỏi các bác sĩ nhưng triệu chứng xuất huyết tiêu hóa và bệnh xuất huyết tiêu hóa có nguy hiểm không?

Hoa Nguyễn (30 tuổi, Tây Ninh)

Chào bạn!

Nguyên nhân gây ra bệnh xuất huyết tiêu hóa

Xuất huyết tiêu hoá là tình trạng máu chảy ra từ mạch máu nằm trong ống tiêu hoá; biểu hiện lâm sàng chủ yếu là nôn ra máu, ỉa phân đen (hoặc máu tươi) và các dấu hiệu mất máu. Xuất huyết tiêu hoá là một loại bệnh cấp tính. Nó để lại hậu quả rất nghiêm trọng gây ổn thương và viêm đau dạ dày cấp hoặc mãn tính.

Bệnh xuất huyết tiêu hóa có thể do nhiều nguyên nhân gây ra Một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng xuất huyết tiêu hóa như:

♦ Bệnh loét dạ dày và hành tá tràng.

♦ Do tăng áp lực tĩnh mạch cửa.

♦ Bệnh ung thư dạ dày.

♦ Viêm da dày.

♦ Bệnh suy tủy xương.

♦ Bệnh bạch cầu đa sinh cấp tính và mãn tính.

♦ Sử dụng một số thuốc có tác dụng kích thích niêm mạc dạ dày gây chảy máu.

♦ Các bệnh lý đường mật.

♦ Do ngộ độc.

Các triệu chứng của xuất huyết phụ thuộc vào những vị trí chảy máu và mức độ mất máu. Khi bị xuất huyết tiêu hóa thông thường sẽ có những biểu hiện sau đây:

► Đau thượng vị dữ dội, đột ngột, nhất là bệnh nhân có loét hành tá tràng hoặc dạ dày.

► Chóng mặt hoa mắt, mệt mỏi, thoáng ngất, lợm giọng, buồn nôn và nôn.

Khi bị xuất huyết tiêu hóa bệnh nhân có thể nôn ra máu

► Ho ra máu: máu ra ngay sau khi ho, máu đỏ tươi lẫn bọt, máu ra nhiều lần rải rác trong nhiều ngày, có phản ứng kiềm.

► Thở nhanh, có khi sốt nhẹ.

► Nôn ra máu là triệu chứng thường gặp và dễ thấy nhất của bệnh chảy máu dạ dày, tá tràng thường nôn ra máu đen lẫn cục hoặc lẫn thức ăn. Chảy máu do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản thường nôn ra máu ồ ạt, máu đỏ tươi, số lượng nhiều, thường nặng và tỷ lệ tử vong cao.

► Đi phân ngoài đen hoặc có máu: khi bị xuất huyết tiêu hóa người bệnh thường đi ra phân đen như bã cà phê, mùi khắm, thường lỏng; phân có máu tươi có thể do chảy máu nhiều như trong vỡ giãn tĩnh mạch thực quản hoặc chảy máu ở đoạn thấp của đường tiêu hóa.

► Khi tình trạng xuất huyết gây mất máu kéo dài bệnh nhân sẽ gặp một số tình trạng như: bệnh nhân thường xanh xao, yếu mệt, hoa mắt, chóng mặt; trường hợp mất máu mức độ nặng thường kèm theo triệu chứng sốc: da xanh tái, vã mồ hôi, mạch nhanh, huyết áp hạ, tiểu ít, khó thở, có thể co giật…

Xuất huyết tiêu hóa có nguy hiểm hay không

♦ Nếu bệnh nhân chỉ xuất huyết tiêu hoa nhẹ thì bệnh nhân sẽ bị sốt xanh xao mệt mỏi, ay sẩm mặt mày, nước tiểu cô đặc, lúc này nếu điều trị bằng cách truyền nước, điện giải thì bệnh nhân sẽ hồi phục.

♦ Nhưng nếu tình trạng này kéo dài không thuyên giảm và không được xử ly kịp thời thì bệnh nhân có thể bị mất máu trầm trọng dẫn đến lo âu, hốt hoảng, nhức đầu, khát nước, ngất xỉu do thiếu oxy, suy thận và nặng hơn có thể bị xuất huyết đến chết

♦ Những bệnh nhân có tiền sử bị tim mạch khi bị thiếu máu sẽ dễ bị nhồi máu cơ tim, những bệnh nhân bị thiểu năng tuần hoàn sẽ bị hôn mê, nhũn não.

Điều trị xuất huyết tiêu hóa như thế nào

⇒ Khi bị xuất huyết tiêu hóa người nhà cần giữ bệnh nhân nằm yên trên giường ở tư thế đầu thấp chân cao, sinh hoạt ngay tại giường.người nhà cần, ủ ấm cho bệnh nhân. Tiếp đó người than của bệnh nhân cần gọi cấp cứu và đưa bệnh nhân tới bệnh viện ngay lập tức để kiểm tra và điều trị kịp thời.

⇒ Hiện nay xuất huyết đường ruột nếu được phát hiện sớm thì điều trị bằng cách kết hợp thuốc với chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý. Hiện nay, một số loại thuốc Tây được sử dụng trong nhiều phương pháp chữa trị bệnh xuất huyết tiêu hóa.

⇒ Các phương pháp này mang lại hiệu quả nhanh chóng, giảm đau và loại bỏ các triệu chứng xuất huyết đường ruột. Tuy nhiên, sau một thời kỳ dễ tái phát. Và đáng lo ngại là việc sử dụng quá mức các loại thuốc bán tự do ngoài thị trường có thể gây ra các phản ứng phụ không mong muốn.

Thông tin liên hệ : Phòng Khám Gan Mật Sài Gòn

Ðịa chỉ : 160 – 162 Lê Hồng Phong, Phường 3, Quận 5, TP. HCM

Website : https://benhvienbenhganhcm.com/

Hội chứng xuất huyết tiêu hóa dưới là gì?

Hội chứng xuất huyết tiêu hóa dưới là tình trạng máu thoát ra khỏi lòng mạch chảy vào ống tiêu hóa với các triệu chứng điển hình là nôn ra máu, đi ngoài phân đen hoặc có lẫn máu. Vị trí xuất huyết tiêu hóa dưới thường từ xảy ra ở vị trí đại trực tràng đến ruột non.

Nguyên nhân gây hội chứng xuất huyết tiêu hóa dưới

Nguyên nhân gây hội chứng xuất huyết tiêu hóa dưới rất đa dạng, có thể kể đến các nguyên nhân như:

Nguyên nhân bệnh lý: Viêm túi thừa, mạch máu, u đại trực tràng và các bệnh lý trực tràng do xạ trị, viêm nhiễm hậu môn, thiếu máu cục bộ , bệnh trĩ, bệnh đường ruột, polyp dạ dày, viêm loét đại tràng…

Giới tính: Nam giới có nguy cơ bị hội chứng xuất huyết tiêu hóa dưới cao hơn nữ giới.

Tuổi tác: Tuổi càng cao, nguy cơ mắc hội chứng xuất huyết tiêu hóa càng lớn.

Bên cạnh đó, các yếu tố nguy cơ như: Tiền sử gia đình, căng thẳng – stress, lối sống không khoa học, thời tiết, môi trường sống… là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Để biết chính xác nguyên nhân gây hội chứng xuất huyết tiêu hóa dưới, người bệnh cần được khám lâm sàng và cận lâm sàng. Căn cứ trên kết quả khám, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác nhất về nguyên nhân mắc bệnh, đánh giá đúng về tình trạng và đưa ra phương án điều trị hợp lý, hiệu quả nhất cho người bệnh.

Triệu chứng của hội chứng xuất huyết tiêu hóa dưới

Nôn ra máu đỏ tươi hoặc máu cục màu đen, nâu hoặc dịch tiêu hóa có lẫn máu.

Đi ngoài ra máu hoặc phân đen.

Tăng thân nhiệt.

Đau bụng dữ dội hoặc âm ỉ kéo dài.

Mệt mỏi, xanh xao, gầy sụt cân…

Vã mồ hôi, vật vã, li bì…

Huyết áp tăng cao.

Mạch nhanh và khó bắt.

Rối loạn tri giác.

Các bác sĩ khuyến cáo, khi có các biểu hiện của hội chứng xuất huyết tiêu hóa dưới nêu trên, người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện có chuyên khoa tiêu hóa để nhận được sự chăm sóc y tế kịp thời và đúng cách, tránh những biến chứng nguy hiểm của bệnh.

Điều trị hội chứng xuất huyết tiêu hóa dưới

-Nếu bệnh nhân không đáp ứng tốt với điều trị nội khoa, tình trạng xuất huyết tiêu hóa dưới ngày càng nghiêm trọng có thể phải phẫu thuật.

-Người bệnh cần tuân thủ đúng các chỉ định điều trị của bác sĩ chuyên khoa. Bên cạnh đó, người bệnh cần được nghỉ ngơi tuyệt đối, chăm sóc và theo dõi sức khỏe liên tục tại bệnh viện. Sau khi xuất viện, người bệnh cần thay đổi lối sống, có chế độ ăn uống, làm việc, nghỉ ngơi, thư giãn và vận động hợp lý, khoa học.

Xuất huyết đường tiêu hóa trên là hiện tượng xuất huyết, chảy máu ở đường tiêu hóa trên, thường phát sinh từ thực quản, dạ dày hoặc tá tràng. Máu có thể xuất hiện trong dịch nôn hoặc ở dạng phân màu đen, hắc ín hoặc có mùi tanh. Tùy thuộc vào lượng máu bị mất mà dẫn đến các dấu hiệu và triệu chứng khác nhau, bao gồm thiếu máu hoặc nghiêm trọng hơn là gây tử vong.

Xuất huyết đường tiêu hóa trên có thể chiếm khoảng 75% các trường hợp xuất huyết tiêu hóa và ước tính nguy cơ tử vong là khoảng 11%. Do đó, đây là một tình trạng nguy hiểm, cần điều trị cấp cứu và thường phải nhập viện để theo dõi.

Nguyên nhân xuất huyết đường tiêu hóa trên

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến xuất huyết tiêu hóa trên. Nguyên nhân thường phụ thuộc vào giải phẫu vị trí của các bộ phận trong hệ thống tiêu hóa, bao gồm:

-Nguyên nhân từ thực quản: Chảy máu từ tĩnh mạch thực quản giãn, ung thư thực quản, hội chứng Mallory – Weiss, viêm loét thực quản do nhiễm trùng, polyp thực quản… -Nguyên nhân từ dạ dày – tá tràng: Loét dạ dày tá tràng, viêm dạ dày cấp, tĩnh mạch dạ dày giãn trong tăng áp cửa, Polyp dạ dày tá tràng, thoát vị hoành… – Chảy máu từ mật – tụy: Chảy máu đường mật, chảy máu từ tụy.

– Chảy máu do các bệnh về máu: Sốt xuất huyết, xuất huyết giảm tiểu cầu, bệnh bạch cầu, suy tủy, suy gan nặng…

Các triệu chứng khi bị xuất huyết tiêu hóa

Nôn ra máu đỏ, máu đen, máu cục, dịch máu, dịch cặn đen là triệu chứng điển hình nhưng cũng cần phân biệt với ho ra máu, khạc ra máu, chảy máu từ miệng, răng, lợi, mũi họng. Ngoài ra cũng phải phân biệt với nôn thức ăn màu đen, thức ăn ứ đọng lâu ngày.

Đại tiện phân đen. Trường hợp xuất huyết tiêu hóa ồ ạt có thể đi ngoài ra máu đỏ sẫm. Cần phân biệt phân đen do thuốc (viên sắt, bismuth …), do thức ăn.

Các biểu hiện của mất máu: mạch nhanh, hoa mắt, chóng mặt, da xanh… tuỳ mức độ thiếu máu. Bệnh nhân cũng có các triệu chứng khác đối với từng bệnh.

Ở Việt Nam cứ 100.000 người thì có 100 -150 người bị xuất huyết tiêu hóa. Tại sao số lượng người mắc xuất huyết tiêu hóa lại tăng cao trong thời gian gần đây ? Và nếu không điều trị kịp thời bệnh có thể gây “Tử vong”.

Để giúp quý vị nắm rõ về các nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị, Bs CKI. Nguyễn Văn Quyết – Khoa Cấp cứu sẽ chia sẻ những vấn đề xoay quanh bệnh lý này.

Chia sẻ hữu ích của Bs CKI. Nguyễn Văn Quyết về bệnh lý “xuất huyết tiêu hóa”

Xuất huyết tiêu hóa là tình trạng máu từ lòng mạch chảy vào ống tiêu hoá từ thực quản xuống tới hậu môn gọi là “xuất huyết tiêu hóa”.

Bệnh thường thể hiện bằng 2 triệu chứng chủ yếu là nôn ra máu và đi cầu ra máu.

Theo thống kê của Bộ Y tế, độ tuổi trung bình hay bị “xuất huyết tiêu hóa” là 20-50 tuổi, tỉ lệ mắc bệnh “xuất huyết tiêu hóa” là nam 60%, nữ là 40%, sở dĩ nam giới bị nhiều hơn chủ yếu là do sử dụng rượu, bia, thuốc lá và ăn uống không điều độ.

Có rất nhiều nguyên nhân gây ” Xuất huyết tiêu hóa ” và Tuỳ từng loại mà có nguyên nhân khác nhau như sau:

Do viêm loét dạ dày – hành tá tràng:

Nguyên nhân này chiếm 40% các nguyên nhân xuất huyết tiêu hóa.

Tình trạng viêm loét dạ dày tá tràng do lạm dụng thuốc chống viêm, kháng sinh hoặc uống nhiều rượu bia.

Bệnh về gan: Viêm gan dẫn đến xơ gan gây giãn và vỡ tĩnh mạch thực quản dẫn tới tình trạng xuất huyết tiêu hóa.

Nguyên nhân khác do tổn thương ở đường tiêu hóa như: U tá tràng, u dạ dày, biến chứng loét chảy máu gây “xuất huyết tiêu hóa”, bệnh nhân ói nhiều làm rách niêm mạc chỗ nối giữa thực quản và tâm vi của dạ dày gây xuất huyết tiêu hóa gọi là hội chứng Mallory – Weiss.

Chảy máu ở ruột non (do lao, túi thừa Meckel, các loại u).

Chảy máu ở đại tràng: thường do đa Polyp đại tràng , các Polyp loét chảy máu .

Ở hậu môn trực tràng: nguyên nhân hay gặp là trĩ chảy máu

Ngoài ra “xuất huyết tiêu hóa” từ đường mật.

Một số trường hợp xuất huyết tiêu hóa xảy ra đột ngột do người bệnh uống phải dung dịch kiềm hoặc acid.

Người bệnh đang trong tình trạng căng thẳng, stress quá độ.

Những nguyên nhân làm “TĂNG” sự phát triển của bệnh “xuất huyết tiêu hóa”

Dựa vào giải phẩu ống tiêu hoá người ta chia thành 2 loại “xuất huyết tiêu hoá”:

Xuất huyết tiêu hoá cao: Xuất huyết từ thực quản – dạ dày tá tràng – đoạn đầu của ruột non (Góc Treitz)

Xuất huyết tiêu hoá thấp: là xuất huyết phần còn lại của ruột non – đại tráng ,ống hậu môn trực tràng – trực tràng

Đau dữ dội vùng thượng vị, cơn đau xuất hiện đột ngột, đặc biệt là ở người viêm loét dạ dày, tá tràng.

Sau khi uống corticoid hoặc aspirin, NSAID cơ thể cảm giác nóng rát, cồn cào vùng thượng vị, mệt lả,…

Khi thời tiết thay đổi tự nhiên cảm thấy hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi, lợm giọng, buồn nôn và nôn.

Đây là triệu chứng thường gặp của ở người bệnh bị xuất huyết tiêu hóa. Tùy theo vị trí giải phẫu và mức độ chảy máu mà tính chất nôn khác nhau

Số lượng máu: có thể từ vài chục ml đến hàng lít.

Màu sắc: đỏ tươi, màu hồng do lẫn dịch tiêu hoá lẫn thức ăn hoặc màu nâu sẫm.

Tính chất: máu nôn ra có thể máu tươi ra ngoài mới đông, có thể thành cục (bằng hạt ngô, hạt lạc), có thể chỉ là các gợn đen như hạt tấm lẫn với thức ăn hoặc dịch nhầy.

Khi quan sát sẽ thấy đại tiện ra máu đỏ tươi hoặc phân có màu đen như hắc mùi tanh.

Triệu chứng thường gặp là hoa mắt, chóng mặt, người yếu ớt, xanh xao. Nhiều trường hợp xuất huyết tiêu hóa bị mất máu quá nhiều sẽ dẫn tới ngất xỉu, tụt huyết áp, khó thở,… rất nguy hiểm.

Trung bình người trưởng thành có khoảng 4-4,5 lít máu.

Khi mất trên 20% thể tích máu cơ thể người bệnh sẽ tím tái, da lạnh, mạch nhanh, huyết áp giảm xuống dưới 90mmHg.

Những biến chứng bạn nên biết

Lâm sàng: Nôn máu hay đi cầu ra máu ,có kém theo hc mất máu cấp ,da xanh ,niêm nhạt ,mạch nhanh ,huyết áp tụt

Dựa vào xét nghiệm công thức máu để chẩn đoán mức độ mất máu nhẹ, trung bình hay nặng để đưa ra hướng điều trị phù hợp.

Nội soi dạ dày tá tràng ống mềm có thể giúp bệnh nhân chẩn đoán được xuất huyết tiêu hóa trên.

Nội soi đại trực tràng có thể giúp bệnh nhân chẩn đoán xuất huyết tiêu hoá dưới.

Điều trị xuất huyết tiêu hóa sẽ phụ thuộc vào : nguyên nhân, mức độ “xuất huyết tiêu hóa” nhẹ ,trung bình hay nặng và vị trí chảy máu.

Mục tiêu chung điều trị “xuất huyết tiêu hóa”: cầm máu, chống sốc, khôi phục lượng đã mất, điều trị nguyên nhân và triệu chứng.

Bác sĩ cần thực hiện hồi sức bệnh nhân bằng cách truyền dịch tĩnh mạch và truyền máu

Với trường hợp máu chảy từ dạ dày người bệnh cần sử dụng thuốc ức chế proton IV (PPI) như omeprazole để ức chế acid.

Can thiệt cầm máu :

Đối các trường hơp lành tính cầm máu bằng nội soi: thắt tĩnh mạch thực quản , chích thuốc cầm máu qua nội soi.

Theo Bs CKI. Nguyễn Văn Quyết – Khoa Cấp cứu tại Phòng khám Hoàn Mỹ Sài Gòn