Riêng với Gout, vấn đề ăn uống, những loại thực phẩm nào ăn được và những đồ nào đặc biệt phải kiêng lại được quan tâm đặc biệt hơn cả.
Bản thân người bệnh cũng đã tự ý thức được đây là căn bệnh do ăn uống mà ra và cũng do ăn uống sẽ quyết định bệnh tiến triển tốt hơn hay ngày càng nghiêm trọng.
Thật vậy, Gout là căn bệnh khiến người bệnh chịu nhiều đau đớn, nhưng là bệnh lành tính, có thể khống chế bằng việc dùng thuốc đúng cách cũng như phòng ngừa đợt cấp bằng việc thay đổi chế độ ăn uống luyện tập.
Cùng tìm hiểu chi tiết những gì cần biết về bệnh gout ngay trong bài viết:
Bệnh Gout là gì?
Bệnh gout (hay còn gọi là gút) là bệnh lý do sự rối loạn chuyển hóa nhân purin trong thận, khiến thận không thể lọc acid uric từ trong máu.
Khi nồng độ acid uric trong máu quá ngưỡng dẫn đến lắng đọng các tính thể urat (muối của axit uric) hoặc tinh thể axit uric. Những tinh thể này tập trung lại ở khớp gây viêm, sưng và đau đớn cho bệnh nhân.
Không phải tất cả các trường hợp tăng axit uric trong máu đều dẫn đến mắc bệnh gout, nhưng đã bị gout thì chắc chắn nồng độ axit uric trong máu cao. Các nghiên cứu chỉ ra, có khoảng 5-20% bệnh nhân có acid uric trong máu cao sẽ mắc bệnh Gout.
Vậy đâu là nguyên nhân khiến axit uric tăng cao trong cơ thể?
Nguyên nhân mắc gout
Nồng độ axit uric trong máu được quyết định bởi sự cân bằng giữa hai quá trình sản xuất và đào thải.
Trong đó việc bạn thường xuyên tiêu thụ quá mức các thức ăn chứa nhiều purin là nguyên nhân phổ biến khiến acid uric tăng cao trong cơ thể.
Một số yếu tố nguy cơ của bệnh gout:
Nam giới 30-50 tuổi hoặc nữ giới sau mãn kinh. Bệnh ít gặp ở trẻ em
Người có chế độ ăn giàu đạm và nhiều nhân purin
Uống nhiều rượu bia trong thời gian dài.
Béo phì
Người bị suy giảm chức năng thận
Tiên sử gia đình có người mắc gout
Sử dụng lâu dài các thuốc làm tăng acid uric máu. Aspirin, Thuốc lợi tiểu, Thuốc hóa trị liệu, Các loại thuốc có thể làm suy giảm hệ miễn dịch như cyclosporine.
Triệu chứng bệnh gout
Có hai loại bệnh Gout là cấp tính và mãn tính.
Về cơ bản người bệnh mắc gout cấp hay mãn đều phải đối diện với các cơn đau khớp với những triệu chứng điển hình như:
Khớp đau dữ dội và sưng tấy
Cảm thấy nóng và đau nghiêm trọng ở khớp khi đụng vào
Khớp chuyển sang màu sưng đỏ
Cảm thấy vùng xung quanh khớp ấm lên
Trong đó, tùy thuộc người bệnh mắc gout cấp tính hay gout mãn tính sẽ có một số dấu hiệu đặc trưng khác như:
Triệu chứng gout cấp tính
Cơn đau thường xuất hiện đột ngột hoặc sau bữa ăn nhiều protid, hoạt động gắng sức, căng thẳng, nhiễm lạnh, chấn thương,… đặc biệt là sau khi uống bia.
Cơn đau của gout thường kéo dài vài giờ trong 1-2 ngày rồi tự khỏi. Trường hợp bị nặng có thể xảy ra trong vòng vài tuần.
Khoảng 80-90% cơn đau gout đầu tiên sẽ xuất hiện ở một khớp và thường gặp nhất là khớp ngón chân cái. Kế tiếp các các khớp khác như: mu bàn chân, cổ chân, gói chân, gối, cổ tay, ngón tay, khuỷu tay,…
Triệu chứng gout mãn tính
Thường đau ở một số khớp nhưng không đau thường xuyên và tái đi tái lại nhiều lần.
Mỗi lần lên cơn đau có khi không điều trị gì cũng tự khỏi. Do đó mà nhiều người cao tuổi khi mắc gout thường dễ bị chẩn đoán nhầm với bệnh thoái hóa khớp hoặc viêm khớp dạng thấp vì có các triệu chứng khá giống nhau.
Càng về sau đợt viêm cấp càng kéo dài, không tự khỏi. Nếu người bệnh không dùng thuốc điều trị, các triệu chứng ngày càng nghiêm trọng hơn biểu hiện ở nhiều khớp, đối xứng và để lại nhiều biến chứng cực kỳ nguy hiểm.
Bệnh Gout có nguy hiểm không?
Bệnh Gout không phát hiện và chữa trị bệnh kết hợp kiêng khem sẽ rất nguy hiểm. Không chỉ những cơn đau đợt cấp dữ dội, người bệnh có nguy cơ hải đối diện với những biến chứng của gout như:
U cục tophi: bản chất của các hạt tophi là tinh thể urat tích tụ dưới da. Thông thường các khối này sẽ xuất hiện xung quanh các ngón chân, đầu gối, ngón chân và tai. Nếu không được xử lý đúng cách, u tophi sẽ ngày càng lớn hơn và có khả năng làm biến dạng các khớp, dần dần sẽ làm hạn chế vận động của khớp, đi lại khó khăn, nặng hơn nữa là gây tàn phế. Nhất là khi không may các hạt tophi bị vỡ sẽ khiến vi khuẩn xâm nhập gây viêm khớp nhiễm khuẩn rất nguy hiểm.
Sỏi thận: Các tinh thể acid uric không chỉ tích tụ quanh khớp mà còn tích tụ trong thận gây ra bệnh sỏi thận. Do đó, có thể làm tăng nguy cơ thận ứ nước, ứ mủ dẫn đến suy thận, tăng huyết áp.
Biến chứng trên da: trong một số trường hợp, urat lắng đọng ở dưới tạo nên các u, cục gây đau rất mất thẩm mỹ.
Dị ứng do dùng thuốc chữa trị gout, nhất là loại allopurinol hoặc tác dụng của thuốc chống viêm corticoid hoặc không steroid làm tổn thương tới hệ tiêu hóa, máu, thận,…
Vì vậy, ngay khi thấy cơ thể xuất hiện những biểu hiện nghi ngờ gout, khớp đau bất thình lình và dữ dội bạn nên đi khám ngay tại chuyên khoa Cơ xương khớp để được chẩn đoán chính xác và có hướng điều trị tích cực nhất.
Các giai đoạn của bệnh Gout
Giai đoạn 1: Mức axit trong máu đã tăng lên nhưng chưa xuất hiện các triệu chứng của gout. Hầu hết người bệnh mắc gout giai đoạn đầu đều không xuất hiện triệu chứng. Người bệnh chỉ cảm thấy triệu chứng đầu tiên của bệnh gout sau khi họ bị bệnh sỏi thận.
Giai đoạn 2: Mức axit uric lúc này rất cao, hình thành các tinh thể ở ngón chân. Cảm giác đau khớp biểu hiện rõ rệt.
Giai đoạn 3: Các triệu chứng không những không biến mất mà ngày càng đau hơn, tần xuất xuất hiện nhiều hơn. Bởi lúc này các tinh thể axit uric đã tấn công nhiều khớp, bắt đầu xuất hiện các chất nổi dưới da.
Dựa vào mức độ nghiêm trọng, bệnh gout được chia làm 3 giai đoạn:
Bệnh Gout điều trị không khó nhưng việc chẩn đoán sai bệnh, điều trị sai hướng khiến bệnh ngày càng chuyển biến xấu.
Gout có các triệu chứng gần giống với những bệnh khác, hơn nữa không phải cứ có mức axit uric trong máu cao có nghĩa là đã mắc bệnh Gout. Đó là lý do vì sao Gout dễ bị chẩn đoán sai bệnh.
Cách chẩn đoán xác định bệnh
Chẩn đoán bệnh từ tiền sử và khám lâm sàng
Thực hiện làm xét nghiệm đo nồng độ acid uric trong máu.
Thực hiện chọc hút dịch khớp. Phương pháp này sử dụng kim lấy chất dịch từ khớp, chất dịch này được kiểm tra xem liệu có chứa các tinh thể acid uric hay không.
Ngoài ra bác sĩ còn chỉ định một số phương pháp chẩn đoán khác như: phân tích lỏng hoạt dịch, thử máu, chụp x-quang khớp, siêu âm khớp, chụp CT.
Khám và chữa bệnh tại Phòng khám Mỹ Việt, các bác sĩ sẽ tiến hành các biện pháp chẩn đoán mắc Gout chính xác bằng việc:
Sử dụng thuốc điều trị
Xây dựng chế độ ăn uống – sinh hoạt cho người bệnh gout
Phẫu thuật cắt bỏ nốt tophi
Các phương pháp điều trị:
Bệnh gout có chữa dứt điểm được không?
Bệnh Gout không thể tự khỏi theo giời gian. Nếu chẩn đoán và điều trị sớm, đúng phương pháp, người bệnh có thể kiểm soát 90-95% các triệu chứng bệnh. Nếu điều trị phục hồi rối loạn các chuyển hóa, đồng thời làm sạch tinh thể muối urat cũng có thể được coi là hết bệnh gout.
Nguyên tắc điều trị gout là điều trị triệu chứng và kiểm soát nồng độ acid uric trong máu để hạn chế kết tủa thêm tinh thể muối urat.
Cách điều trị cụ thể
Thường khi được chẩn đoán mắc gout, bác sĩ sẽ chỉ định uống thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) để giảm đau khi các triệu chứng bắt đầu sử dụng. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định dùng thêm Corticosteroids, một loại kháng viêm mạnh để điều trị. Loại corticosteroid phổ biến nhất là thuốc prednisone.
Bác sĩ cũng có thể chỉ định sử dụng colchicine nếu NSAIDs và Corticosteroids không có tác dụng. Bạn nên sử dụng thuốc càng sớm càng tốt khi cơn đau bất ngờ xảy ra. Sau khi bạn uống thuốc, cơn đau thường sẽ biến mất trong vòng 12 giờ.
Để ngăn ngừa các cơn đau nghiêm trọng tái phát trong tương lai, bác sĩ có thể kê toa các loại thuốc uống hằng ngày như allopurinol hoặc probenecid. Các loại thuốc này sẽ giúp làm giảm nồng độ axit uric trong máu của bạn.
Gout kèm biến chứng loét
Bội nhiễm nốt tophi
Nốt tophi kích thước lớn, ảnh hưởng đến vận động hoặc vì lý do thẩm mỹ
Điều trị ngoại khoa phẫu thuật cắt bỏ nốt tophi sẽ được chỉ định trong trường hợp:
Khi phẫu thuật cần dùng colchicin nhằm tránh khởi phát cơn gout cấp và kết hợp thuốc hạ acid uric máu.
Sinh hoạt: Trong giai đoạn khớp đang viêm cấp nên để cho khớp nghỉ ngơi, hạn chế vận động. Qua đợt cấp bệnh nhân sinh hoạt điều độ, tránh stress, tập thể dục đều đặn, duy trì BMI (Body Mass Index – chỉ số khối cơ thể) trong giới hạn bình thường.
Chế độ ăn uống: Hạn chế thức ăn chứa nhiều purin như phủ tạng động vật, các loại thịt đỏ, hải sản. Đặc biệt, nên tránh sử dụng rượu bia. Nên ăn nhiều rau xanh, uống nhiều nước khoáng có kiềm.
Tránh dùng một số thuốc có thể làm tăng acid uric máu như lợi tiểu, aspirin liều thấp, corticoid kéo dài.
Điều trị các bệnh kèm theo như tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, đái tháo đường,.
Điều quan trọng nhất là cần duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý cho người mắc gout để chống tái phát bệnh.
Bệnh gout nên ăn gì?
Bệnh Gout nên ăn rau gì? Có ăn đậu bắp, khổ qua, rong biển được không?
Bệnh Gout nên ăn hoa quả gì, có ăn được quả bơ?
Bị bệnh Gout có ăn được thịt gà, thịt vịt, cua đồng,…
Gout có ăn được trứng?
Bị bệnh gout có ăn được hải sản cua đồng, mực, cá lóc, cá hồi
Bị bệnh Gout có ăn được tổ yến không?
Bị bệnh Gout nên uống sữa gì? Uống sâm được không? Uống sữa canxi được không? Uống cafe được không?
…..
Có quá nhiều câu hỏi quay quanh chế độ dinh dưỡng của bệnh nhân gout như:
Bị bệnh Gout chỉ nên ăn:
Các thức ăn chứa ít nhân purin như ngũ cốc, các loại hạt, bơ, mỡ, đường, trứng, sữa, phomat, rau quả..
Lựa chọn những loại thịt động vật phù hợp
Sử dụng chất béo bão hòa
Nên uống 2 lít nước mỗi ngày để tăng cường đào thải acid uric
Có thể uống 100% là nước ép trái cây như nước dứa, nước cà rốt
Bổ sung thực phẩm giúp hỗ trợ đào thải acid uric như quả cherry, dâu tây, cải bẹ xanh, cam,…
Cần hạn chế và giảm bớt:
Hạn chế thực phẩm giàu đạm có gốc purin như: hải sản, các loại lòng, tim, gan, thận, óc… Hạn chế trứng gia cầm nói chung, nhất là các loại trứng lộn.
Giảm bớt những thực phẩm giàu đạm khác như: thịt lợn, thịt chó, thịt gà, thịt vịt, cá và các loại thủy sản (lươn, ếch…)
Giảm bớt các loại đậu hạt nói chung, nhất là các loại đậu ăn cả hạt như: đậu hà lan, đậu trắng, đậu đỏ, đậu xanh…
Giảm các thực phẩm giàu chất béo no như: mỡ, da động vật, thức ăn chiên, quay, thực phẩm chế biến với các chất béo no như: mì tôm, thức ăn nhanh.
Không uống rượu, bia, kể cả cơm rượu.
Hạn chế đồ uống có đường, nước có gas,
Với mỗi nhóm thực phẩm được dung nạp vào cơ thể người bệnh gout đều rất lo lắng băn khoăn không biết có tốt hay không?
Bệnh Gout có kiêng quan hệ không?
Câu trả lời cho bệnh gout có kiêng quan hệ không là không cần phải kiêng, tuy nhiên bệnh sẽ làm cho con người suy giảm chức năng sinh lý và giảm ham muốn trong “chuyện ấy”.
Ngay khi có những dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, hay liên hệ ngay với phòng khám Mỹ Việt để được chẩn đoán và điều trị hiệu quả.
ĐC: 219D Đường Phạm Viết Chánh , Phường Nguyễn Cư Trinh , Quận 1, TPHCM
Thời gian làm việc: 8:00h – 20:00h ( tất cả các ngày trong tuần, bao gồm cả ngày chủ nhật)
PHÒNG KHÁM CHUYÊN KHOA CƠ XƯƠNG KHỚP MỸ VIỆT