Bạn đang xem bài viết Thoái Hóa Khớp Gối: 4 Giai Đoạn &Amp; Phương Pháp Điều Trị được cập nhật mới nhất tháng 10 năm 2023 trên website Zqnx.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
Thoái hóa khớp gối trải qua 4 giai đoạn phát triển với những biểu hiện đặc trưng. Tuy không phải là bệnh nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên gây nhiều đau đớn và phiền toái cho sinh hoạt của người bệnh. Việc phát hiện và điều trị thoái hóa khớp gối đúng thời điểm giúp tăng khả năng điều trị bệnh hiệu quả hơn.
Hiện nay, thoái hóa khớp gối còn gia tăng ở đối tượng trẻ tuổi. Do lối sống ít vận động và dinh dưỡng kém khoa học. Nếu không được điều trị kịp thời bệnh có thể dẫn đến tàn phế và mất khả năng đi lại.
Nguyên nhân của bệnh thoái hóa khớp gốiThoái hóa khớp gối là bệnh có thể gặp ở nhiều lứa tuổi nhưng thường tập trung vào những người cao tuổi. Hiện nay, thoái hóa khớp gối còn gia tăng ở đối tượng trẻ tuổi. Do lối sống ít vận động và dinh dưỡng kém khoa học. Nếu không được điều trị kịp thời bệnh có thể dẫn đến tàn phế và mất khả năng đi lại.
Nguyên nhân dẫn đến căn bệnh thoái hóa khớp là do rất nhiều yếu tố tác động:
Tuổi tác: Khi độ tuổi tăng cao kèm theo việc các tế bào sụn khớp không thể tự tái tạo nếu bị tổn thương. Dịch khớp bắt đầu bị suy giảm nên không còn đủ khả năng cung cấp để bôi trơn ổ khớp.
Giới tính: Có lẽ đây là nguyên nhân mà nhiều người không mấy quan tâm. Tuy nhiên do dây chằng của nữ giới thường yếu hơn so với nam giới. Nên dẫn theo lực đè nặng lên đôi chân. Đặc biệt là phần sụn đầu gối. Dẫn đến áp lực trực tiếp dẫn đến thoái hóa tiến triển nhanh hơn ở nữ giới.
Thừa cân: Cũng tương tự như trên việc trọng lượng cơ thể khi tăng cân đè nặng lên khớp gối. Dẫn đến chúng dễ dàng bị thoái hóa hơn gấp 6 lần so với người có trọng lượng bình thường. Hơn nữa, người béo phì cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về khớp như gout.
Chấn thương: Các chấn thương gây nứt, vỡ dẫn đến sụn khớp bị tổn thương nghiêm trọng. Nếu không được điều trị sớm dẫn đến biến dạng khớp gối và ảnh hưởng đến khả năng vận động khớp.
Sử dụng Corticoid không đúng cách: Việc sử dụng loại thuốc này một cách quá lạm dụng có thể làm tăng mức độ thoái hóa khớp
4 Giai đoạn của thoái hóa khớp gối Giai đoạn 1Thông thường trong giai đoạn mới phát triển bệnh thoái hóa khớp gối chưa có biểu hiện rõ ràng. Bệnh chỉ xuất hiện những cơn đau khi vận động liên tục, đứng hoặc ngồi một khoảng thời gian dài.
Ở một số trường hợp tại khớp gối có thể có nhiệt độ cao hơn bất thường. Nhưng không kèm theo sưng, viêm. Trong thời điểm này nếu được xác định bằng ảnh chụp X-quang thì các khe khớp gần như không có gì thay đổi nếu không để ý kỹ. Nếu chụp thêm MRI có thể thấy khớp gối hoàn toàn bình thường.
Điều trị:
Trong giai đoạn việc điều trị chỉ tập chung vào triệu chứng của bệnh. Có thể kết hợp dùng các dòng thuốc như glucosamine, chondroitin… Nhằm bảo vệ khớp cũng như làm chậm quá trình phát triển của bệnh.
Nếu phát hiện ra nguy cơ có thể mắc phải thoái hóa khớp cần điều trị và kết hợp thay đổi chế độ sinh hoạt hợp lý hơn. Như tập luyện, chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi để bệnh không phát triển.
Giai đoạn 2Bước sang giai đoạn này bệnh đã bắt đầu có những biểu hiện rõ ràng hơn. Trên hình ảnh X-quang có thể xuất hiện gai xương nhỏ, hẹp khe khớp nhẹ. Do lúc này các tổn thương đang bắt đầu hình thành nên bạn sẽ cảm thấy đau nhiều hơn. Đặc biệt là khi đi lại hoặc khi trời lạnh về đêm và sáng sớm.
Ở một số người trong giai đoạn này dịch sụn khớp vẫn đủ khả năng nuôi dưỡng và hoạt động bình thường. Nên các khớp gối vẫn chưa bị cứng, hay khó cử động.
Điều trị
Một số ít trường hợp ở giai đoạn 2 của bệnh thoái hóa khớp gối đã bắt đầu có những khó khăn trong vận động. Trong giai đoạn này bạn cần đặc biệt chú ý đến chế độ dinh dưỡng. Kiểm soát cân nặng tránh để thừa cân, yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến tình trạng thoái hóa khớp tồi tệ hơn.
Cẩn trọng trong các hoạt động sinh hoạt, đi lại hay làm việc. Hạn chế những công việc mang vác nặng hay sử dụng nhiều đến khớp gối. Hoạt động những môn thể thao nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, bơi lội.
Ở giai đoạn 2 bạn nên đi khám bác sĩ để nhận được chỉ định điều trị. Dùng một số loại thuốc giúp bảo vệ khớp gối cũng như tái tạo chức năng dịch khớp. Đôi khi chỉ cần sử dụng thuốc giảm đau pacetamol dùng 1 – 2g/ ngày hoặc thuốc giảm đau bậc 2 paracetamol phối hợp với tramadol 1-2g/ ngày.
Giai đoạn 3Giai đoạn 3 các gai xương xuất hiện ngày càng nhiều gây biến dạng khớp gối. Ảnh hưởng rất lớn đến vận động của khớp gối. Trên hình ảnh X-quang các tổn thương xuất hiện nhiều hơn, làm hẹp khe khớp.
Các cơn đau khớp gối xuất hiện mỗi khi bạn di chuyển, đứng, ngồi lâu một tư thế. Cứng khớp không thể di chuyển vào sáng sớm. Khi cơn đau xuất hiện có thể kèm theo sưng nóng, thậm chí vẹo khớp gối, tràn dịch khớp.
Điều trị
Khi đã biến chuyển đến giai đoạn này bạn bắt buộc phải nhập viện để sử dụng thuốc hàng ngày. Một số loại thuốc chống viêm và các loại thuốc bổ khớp gối. Một số trường hợp nặng có thể sẽ phải tiêm nội khớp để hiệu quả điều trị đạt kết quả tốt hơn.
Tiêm nội khớp Hydrocortison acetat mỗi đợt từ 2-3 mũi tiêm cách nhau 5 – 7 ngày. Và không vượt quá 4 mũi tiêm đợt.
Bên cạnh đó cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng khoa học hơn. Nên ăn những thực phẩm giàu vitamin D, canxi, magie, omega-3… Giúp hỗ trợ điều trị hiệu quả hơn. Hạn chế vận động quá nhiều vùng khớp gối làm tổn thương càng trầm trọng hơn.
Dùng các loại thuốc chống viêm không chứa steroid (NSAIDs). Eoricoxia 30mg-60mg/ngày, Meloxicam 7,5-1,5mg/ngày, Celecoxid 200mg/ngày.
Giai đoạn 4Lúc này các lớp sụn khớp đã bị bong tróc hoàn toàn, để lại các đầu xương chạm vào nhau. Nên khi di chuyển khớp gối có thể nghe thấy tiếng lắc rắc kèm theo cơn đau buốt. Do lúc này các tổn thương bao hoạt dịch rất lớn nên không thể bôi trơn ổ khớp.
Chỉ còn những đầu xương va chạm với nhau. Bạn có thể gặp tình trạng mất khả năng di chuyển khớp gối, do quá đau nên không thể cử động.
Trên hình ảnh X-quang các khe khớp bị hẹp hoàn toàn. Các đầu xương bị biến dạng hoàn toàn, gai xương kích thước lớn và nhiều vô kể.
Điều trị
Trong giai đoạn này cần được điều trị tích cực nhằm khắc phục khả năng vận động khớp gối. Ngoài việc sử dụng những loại thuốc điều trị thoái hóa khớp gối. Cận kết hợp các bài vật lý trị liệu cải thiện sự biến dạng khớp gối. Thường chỉ định với những người ngoài 60 tuổi.
Trong một số trường hợp không thể thích nghi được với thuốc điều trị có thể được chỉ định nội soi ở khớp đục xương chỉnh khớp. Nếu trường hợp không thể khắc phục tình trạng khớp cần phẫu thuật thay khớp gối.
Ngoài sử dụng các loại thuốc điều trị ở thời điểm này những cơn đau thường rất dữ dội. Có thể kết hợp với các loại thuốc bôi ngoài da. Bôi tại vị trí khớp gối bị đau 2-3 lần/ngày. Các loại gel như Voltaren Emugel có tác dụng giảm sưng, đau tại chỗ hiệu quả và rất ít tác dụng phụ.
Nguyên tắc điều trị cho người bị thoái hóa khớp gốiThoái hóa khớp gối là hậu quả của một quá trình cơ học và sinh học do sự mất cân bằng giữa các sụn và xương dưới sụn. Sự mất cân bằng này xảy ra do nhiều yếu tố tác động như: di truyền, tuổi tác, chấn thương… Bệnh thường xảy ra trên 80% ở nữ giới.
Về nguyên tắc điều trị nên giảm đau trong các cơn phát bệnh, Kết hợp với phục hồi chức năng vận động của khớp. Nhằm hạn chế sự biến dạng của khớp làm mất khả năng vận động của ổ khớp.
Lưu ý không nên sử dụng các loại thuốc trong thời gian quá dài. Dẫn đến những tác dụng phụ của thuốc ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.
Ngoài ra, việc thay đổi thói quen ăn uống thiếu khoa học như các thực phẩm dầu mỡ, nhiều đường, rượu, bia… Cũng như các bài tập thể thao nhẹ nhàng là cách giúp xương khớp hoạt động hiệu quả hơn.
#4 Giai Đoạn Của Bệnh Thoái Hoá Khớp Gối
Phân độ thoái hóa khớp gối được chia thành 4 giai đoạn dựa vào cấp độ tổn thương trong hình ảnh chụp X-quang. Căn bệnh này làm cho bề mặt của sụn khớp bị thay đổi, tạo ra những gai xương, dẫn đến cuối cùng là tình trạng hư khớp làm ảnh hưởng tới chức năng vận động và đời sống của bệnh nhân.
Dấu hiệu lâm sàng của giai đoạn 1:
Trong những ngày tháng của giai đoạn đầu, tình trạng sẽ không có những dấu hiệu rõ ràng, chưa tới mức cần phải chẩn đoán định hướng.
Khớp gối không có tình trạng sưng đỏ hoặc có sự biến dạng nào cả.
Phương pháp điều trị:
Với những người bệnh ở giai đoạn đầu, các bác sĩ sẽ chủ động dùng các phương pháp điều trị dấu hiệu bệnh. Nếu bệnh nhân không xuất hiện triệu chứng bệnh mà vẫn được chẩn đoán nguy cơ thoái hoá khớp gối thì ta có thể bổ trợ với những bài tập thể dục, bổ sung một chế độ dinh dưỡng hợp lý hơn, dành nhiều thời gian nghỉ ngơi để cơ thể nhanh hồi phục. Ngoài ra, người bệnh cũng nên sử dụng các sản phẩm bổ khớp như chondroitin, glucosamine,… sẽ làm chậm quá trình thoát hoá, đồng thời bảo vệ khớp gối một cách tốt hơn.
Soi chiếu phim chụp X-quang ta thấy xuất hiện những gai xương nhỏ và cả hiện tượng khe khớp hẹp nhẹ.
Dấu hiệu lâm sàng:
Giai đoạn bệnh có những tiến triển nhẹ, chưa có nhiều tổn thương ở lớp sụn khớp, bao hoạt dịch vẫn có đủ khả năng cung cấp dịch khớp để lớp sụn hoạt động được một cách bình thường.
Nhưng vẫn có những đối tượng đã có sự hình thành gai xương nhỏ, các gai xương có sẽ có những va chạm tới các tổ chức mô của ổ khớp khi người bệnh vận động, điều này khiến cho bệnh nhân đau mỏi hơn, đặc biệt là khi bạn di chuyển vận động nhiều hoặc lao động quá sức.
Xuất hiện tình trạng cứng khớp khi thời tiết chuyển lạnh hoặc hạn chế trong việc vận động khớp gối.
Phương pháp điều trị:
Tránh nhiều nhất tình trạng tăng cân. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh béo phì, thừa cân là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ra thoái hoá khớp gối.
Những môn thể thao đặc thù tốt cho khớp gối phải kể đến như yoga, bơi lội, dưỡng sinh,…
Người bệnh sẽ được kê các loại thuốc uống phù hợp hoặc nặng hơn là cần tiêm nội khớp dùng huyết tương giàu tiểu cầu hay Hyalgan,…
Dấu hiệu lâm sàng:
Những tổn thương rõ rệt ở lớp sụn khớp, nhiều gai xương sẽ làm biến dạng khớp, gây ra những ảnh hưởng cho khả năng vận động.
Những cơn đau gối sẽ thường xuyên đến làm phiền người bệnh, đi lại rất khó khăn đặc biệt khi đứng lâu 1 tư thế, lên xuống cầu thang, ngồi sớm. Trong một số trường hợp, đi bộ nhẹ cũng là một vấn đề lớn với người bệnh.
Khi thức dậy vào buổi sáng, người bệnh hay bị cứng khớp.
Có những đối tượng bị sưng đỏ do viêm khớp gối hoặc tràn dịch khớp gối.
Một vài người bệnh có dấu hiệu vẹo khớp gối.
Phương pháp điều trị:
Sử dụng phương pháp chữa bệnh nội khoa khi dùng thuốc giảm đau chống viêm không chứa steroid, kèm theo đó là một số loại thuốc bổ trợ khớp khác và cả những bài tập vật lý trị liệu.
Xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học hơn, bổ sung nhiều canxi, magie trong các bữa ăn hàng ngày.
Không nên vận động nặng hoặc để khớp gối hoạt động nhiều.
Tập luyện những môn phù hợp như đạp xe, bơi lội, yoga,…
Không để tình trạng tăng cân xảy ra.
Dùng các loại thuốc uống được kê đơn hoặc các loại thuốc tiêm nội khớp như huyết tương giàu tiểu cầu, Hyalgan,…
Trong trường hợp sử dụng thuốc không còn tác dụng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật nội soi khớp cắt lọc, phẫu thuật đục xương chỉnh trục,…
Hình ảnh từ phim chụp X-quang cho thấy khe khớp hẹp khá nhiều, nếu không muốn nói là hẹp toàn bộ, xương dưới sụn bị đặc, gai xương có kích thước lên hơn, biến dạng đầu xương.
Dấu hiệu lâm sàng:
Đây là giai đoạn cuối cùng của bệnh, đồng nghĩa với việc lớp sụn gần như hoàn toàn bị bào mòn làm lộ các đầu xương, bị thiếu dịch nên khó bôi trơn ổ khớp khi hoạt động. Bệnh nhân sẽ bị đau khớp gối mỗi khi đi lại, nghe được cả những tiếng lạo xạo do sự va chạm của đầu xương khi đang vận động.
Những cơn đau nhức dữ dội và ám ảnh, càng vận động lại càng đau.
Sáng thức dậy bị cứng khớp.
Tình trạng viêm khớp gối hay tràn dịch khớp gối xảy ra ngày càng thường xuyên hơn.
Khớp gối bị biến dạng do dính khớp, khớp hẹp khe.
Phương pháp điều trị:
Kết hợp phương pháp điều trị nội khoa tích cực với các bài tập vật lý trị liệu chuyên sâu để hạn chế sự biến dạng của khớp, phục hồi khả năng vận động cho người bệnh.
Nếu trong trường hợp điều trị nội khoa không còn đáp ứng được tình trạng bệnh, các bác sĩ sẽ chỉ định chữa trị ngoại khoa như đục xương chỉnh trục, nội soi khớp hay tiến hành phẫu thuật thay khớp.
Thoái Hóa Khớp Gối Bệnh Học
Thoái hóa khớp gối bệnh học là bệnh thoái hóa đặc trưng bởi hiện tượng loạn dưỡng tại khớp mà biểu hiện đầu tiên ở sụn rồi lan ra bề mặt khớp, xuất hiện gai xương và cuối cùng biến dạng khớp. Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh như sau:
Nguyên nhân dẫn tới thoái hóa khớp gối bệnh họcNguyên nhân gây bệnh thoái hóa khớp gối bao gồm các yếu tố đó là: quá trình lão hóa, yếu tố cơ học và một số tác nhân khác.
Lão hóa là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới thoái hóa khớp nguyên phát. Các tế bào sụn bị già đồng thời khả năng tự tổng hợp chất cần thiết cho sụn khớp bị giảm, chất lượng của sụn kém. Mặt khác tế bào sụn của người trưởng thành lại không còn khả năng tự sản sinh và tái tạo.
Ngoài ra, bệnh còn do sự tác động của một số tác nhân khác như: nội tiết- mãn kinh, loãng xương, đái tháo đường hay di truyền- cơ địa và chuyển hóa, rối loạn- bệnh thống phong.
Triệu chứng thoái hóa khớp gối bệnh họcTriệu chứng thoái hóa khớp gối bệnh học bao gồm những dấu hiệu thể lâm sàng và cận lâm sàng. Cụ thể như sau:
Dấu hiệu lâm sàng: đau có tính chất cơ giới tại khớp, đau âm ỉ hoặc có những cơn đau cấp. Đau không kèm theo triệu chứng sốt, nóng và đỏ. Các cơn đau khiến khả năng vận động của người bệnh bị hạn chế- thực hiện những động tác đơn giản thường làm gặp rất nhiều khó khăn. Một số dấu hiệu lâm sàng khác đó là: teo cơ, tràn dịch khớp và có tiếng lạo xạo trong khớp.
Điều trị thoái hóa khớp gối bệnh họcĐiều trị thoái hóa khớp gối bệnh học gồm phương pháp vật lý trị liệu, thuốc và ngoại khoa.
Đối với vật lý trị liệu sẽ tập trung ở những bài tập thể dục, kỹ thuật bằng tay, nước, nhiệt và các dụng cụ chỉnh hình….
Thuốc chữa trị thoái hóa khớp gối sẽ có nhóm thuốc tác dụng nhanh và thuốc tác dụng chậm. Thuốc chữa triệu chứng có công dụng nhanh là thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm, thuốc bôi ngoài da, tiêm nội khớp. Thuốc điều trị triệu chứng thoái hóa khớp gối tác dụng chậm được khuyến cáo nên sử dụng sớm, kéo dài đồng thời kết hợp với nhóm thuốc có tác dụng nhanh. Một số loại thuốc tác dụng chậm như: glocosamine, acid hyaluronic dùng cùng với chondroitin sulfate….
Trường hợp bệnh nặng bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng phương pháp ngoại khoa. Chủ yếu là: nội soi khớp (cắt, lọc và bào, rửa các khớp; cấy ghép tế bào sụn khớp và khoan kích thích để tạo xương), phẫu thuật thay khớp nhân tạo thường áp dụng ở bệnh nhân từ 60 tuổi trở lên.
Bệnh Học Thoái Hóa Khớp Gối
1. Sơ lược về giải phẫu khớp gối
Khớp gối là một khớp phức hợp có bao hoạt dịch rất rộng, khớp lại ở nông nên dễ bị va chạm và tổn thương.
Về mặt giải phẫu, khớp gối bao gồm các phần: Đầu dưới xương đùi, đầu trên xương chày, sụn chêm, xương bánh chè.
+ Lớp da mỏng
+ Tĩnh mạch nông: gồm những nhánh nhỏ đổ vào tĩnh mạch hiển to nằm ở phía sau trong vùng khớp gối, thần kinh nông cạnh tĩnh mạch.
+ Mạc: bao phủ phía trước và hai bên khớp gối. Phía ngoài bám vào lồi cầu ngoài xương chày và chỏm xương mác.
+ Gân cơ: gân cơ tứ đầu đùi bám và trùm lên xương bánh chè.
– Vùng gối sau: Hè khoeo hình trám được giới hạn bởi bốn cạnh, một thành sau và một thành trước.
+ Cạnh trên ngoài là gân cơ nhị đầu đùi, cạnh trên trong gồm cơ bám gân ở nông và cơ bám mạc ở sâu. Hai cạnh trên giới hạn thành một hình tam giác (tam giác đùi của trám khoeo). Cạnh dưới trong là đầu trong của cơ bụng chân và cạnh dưới ngoài là đầu ngoài của cơ bụng chân.
+ Thành sau gồm: da, tổ chức tế bào dưới da có các tĩnh mạch hiển phụ nối tĩnh mạch hiển to và tĩnh mạch hiển bé, các nhánh thần kinh đùi bì sau
+ Mạc khoeo liên tiếp với mạc cẳng chân, tách thành hai lá căng giữa cơ của trám khoeo.
2. Bệnh thoái hoá khớp gối 2.1. Định nghĩaBệnh có tính chất mạn tính gây đau đớn và biến dạng khớp nhưng không do viêm đặc hiệu, thường tổn thương ở những khớp ngoại biên đặc biệt ở những khớp phải chịu sức nặng của cơ thể nh khớp gối, háng
– Tên gọi của bệnh tuỳ theo từng nước
Bệnh viêm xương khớp (Osteoarthritis) để chỉ những bệnh khớp thoái hoá không do viêm mặc dù trong đó thường hay có viêm màng hoạt dịch thứ phát. Tên gọi được sử dụng rộng rãi ở các nước nói tiếng Anh tuy nhiên dễ gây nhầm lẫn.
Bệnh thoái hoá khớp (Arthrose or Arthrosis)
Bệnh suy thoái khớp (Degeneration joint disease)
Tuy nhiên Thoái hóa khớp hay được sử dụng nhiều nhất trong đó có Việt Nam.
2.2. Phân loại bệnh thoái hoá khớp gối-Thoái hoá khớp gối nguyên phát: Sự lão hoá là nguyên nhân chính, bệnh thường xuất hiện muộn ở người trên 50 tuổi. Cùng với sự thay đổi của tuổi tác, sự thích ứng của sụn khớp với các tác nhân tác động lên khớp ngày càng giảm. Nguyên nhân của sự thay đổi này có thể là do lượng máu đến nuôi dưỡng vùng khớp bị giảm sút, ảnh hưởng tới sự nuôi dưỡng sụn, và sự phân bố chịu lực của khớp bị thay đổi thúc đẩy quá trình thoái hoá khớp.
– Thoái hoá khớp gối thứ phát: có nhiều nguyên nhân, có thể là do dị tật của trục khớp gối, có thể do tác động của các yếu tố cơ học, do chuyển hoá, hoặc có thể do các di chứng của bệnh viêm khớp…
2.3. Tổn thương giải phẫu bệnh của thoái hoá khớp gốiTrong bệnh lý Thoái hóa khớp gối, sụn khớp là tổ chức chính bị tổn thương. Sự đánh giá những thay đổi về cấu trúc sụn khớp là mấu chốt để tìm hiểu sinh bệnh học của bệnh.
– Bình thường sụn khớp gối dày khoảng 4mm – 6mm màu trắng ánh xanh, nhẵn bóng, ướt, có độ trơ, có tính chịu lực và tính đàn hồi cao. Trong tổ chức sụn không có thần kinh và mạch máu. Là vùng vô mạch nên sụn khớp nhận các chất dinh dưỡng bằng sự khuyếch tán từ tổ chức xương dưới sụn thấm qua các proteoglycan (PGs) và từ các mạch máu của màng sụn thấm qua dịch khớp. Thành phần chính của sụn là chất căn bản và các tế bào sụn. Những tế bào sụn có nhiệm vụ tổng hợp ra chất căn bản.
Chất căn bản của sụn có ba thành phần chính là nước chiếm 80%, các sợi Collagen và PGs chiếm 5-10%. Các sợi Collagen bản chất là các phân tử axit amin có trọng lượng phân tử lớn cấu tạo thành những chuỗi dài, sắp xếp theo hình vòng cung tạo nên các sợi đan móc vào nhau thành từng mạng lưới. Các đơn vị PGs được tập trung theo đường nối protein với một sợi hyaluronic axit (HA) làm xương sống giống các cành cây. Chính các cấu trúc PGs giúp cho sụn khớp dẻo dai, đàn hồi, trơn nhẵn và chịu lực tốt.
Quan sát trên vi thể có thể thấy được sự phồng lên của sụn cùng với sự tăng thể tích nước là những thay đổi sớm nhất trong Thoái hóa khớp, điều này xảy ra ngay khi có sự giảm PGs. Trong trường hợp muộn hơn có thể thấy chất căn bản bị suy yếu đi, các tế bào sụn nằm lẫn lộn trong chất căn bản mới hình thành, mặc dù có sự sửa chữa những quá trình mất sụn vẫn tiếp tục xảy ra. Trong chất căn bản lượng nước giảm rõ rệt, các sợi Collagen và PGs bị yếu đi, nhiều chỗ bị đứt gãy, cấu trúc trở nên lộn xộn. Các khuôn Calci ở vùng đầu xương giáp với sụn bị xơ hoá dày lên, các bè xương bị nứt gãy và có thể tạo thành những hốc nhỏ.
2.4. Nguyên nhân bệnh thoái hoá khớp gối Nguyên nhân thoái hoá sụn khớpNguyên nhân chính xác của sự thoái hoá lớp sụn khớp do nhiều nguyên nhân gây nên, chủ yếu là sự lão hoá của tế bào và tổ chức. Ngoài hiện tượng lão hoá, thoái hoá khớp còn có thể do nguyên nhân cơ giới như: hiện tượng tăng trọng tải (tăng cân, tăng tải trọng do nghề nghiệp…), các vi chấn thương do sinh hoạt hoặc nghề nghiệp trong thời gian kéo dài, các dị tật bẩm sinh, các biến dạng thứ phát sau chấn thương
Các nguyên nhân trên còn có thể kết hợp với một số yếu tố khác làm góp phần thúc đẩy quá trình thoái hoá khớp nhanh hơn và nặng hơn như: tuổi, giới, cân nặng, yẾu tố chấn thương và cơ học, mật độ xương, yẾu tè di truyền, sự thiếu hụt chuyển hoá.
Nguyên nhân gây đau trong bệnh thoái hoá khớp gối.Đau là một cơ chế bảo vệ cơ thể và bao giờ cũng có cảm giác chủ quan. Cảm giác đau xuất hiện tại một vị trí nào đó khi bị tổn thương, nó tạo nên một đáp ứng nhằm loại trừ tác nhân gây đau
Trong bệnh thoái hoá khớp gối, triệu chứng đau chính là nguyên nhân đầu tiên khiến bệnh nhân đi khám bệnh.
Có nhiều yếu tố gây đau:
Nguyên nhân gây viêm khớp trong thoái hoá khớp.
Thoái hoá khớp thuộc nhóm bệnh không do viêm nhưng trên lâm sàng hiện tượng viêm vẫn xảy ra. Viêm có thể do các mảnh sụn vỡ, hoại tử trở thành vật lạ trôi nổi trong ổ khớp gây phản ứng viêm thứ phát của màng hoạt dịch.
Tổn thương màng hoạt dịch trong Thoái hóa khớp không trầm trọng nh tổn thương gặp trong các viêm khớp khác (viêm khớp dạng thấp, viêm màng hoạt dịch thể lông nốt…). Màng hoạt dịch trong Thoái hóa khớp dày hơn so với màng hoạt dịch bình thường khi quan sát trên nội soi khớp hoặc trên cộng hưởng từ khớp gối.
2.5. Cơ chế bệnh sinh thoái hoá khớpTổn thương cơ bản trong Thoái hóa khớp xảy ra ở sụn khớp. Cã hai giả thuyết được đưa ra
– Thuyết cơ học: dưới ảnh hưởng của các tấn công cơ học, các vi chấn thương gây suy yếu các đám collagen dẫn đến việc hư hỏng các chất Proteoglycan trong tổ chức của sụn khớp.
– Thuyết tế bào: với các tế bào sụn, bị cứng lại do tăng áp lực, các tế bào sụn giải phóng các enzym tiêu protein, các enzym này huỷ hoại dần dần các chất cơ bản là nguyên nhân dẫn đến Thoái hóa khớp.
2.6. Chẩn đoán thoái hoá khớp gối Triệu chứng lâm sàng Thoái hóa khớp gối*Bệnh nhân Thoái hóa khớp gối thường có một số triệu chứng chính như sau:
+ Đau ở mặt trước hoặc trong khớp gối, tăng khi đi lại, lên xuống dốc, ngồi xổm. Có thể đau cả khi nghỉ và ban đêm.
+ Dấu hiệu “phá gỉ khớp” (cứng khớp vào buổi sáng dưới 30 phót).
+ Hạn chế vận động (khó khăn với một vài động tác), đi lại khó khăn. Có thể hạn chế nhiều phải chống gậy, nạng.
+ Có thể có tiếng lục khục trong khớp khi cử động.
+ Tăng cảm giác đau xương.
+ Sờ thấy ụ xương.
+ Nhiệt độ da tại khớp gối bình thường hoặc ấm lên không đáng kể.
*Ngoài ra có thể có các dấu hiệu:
+ ấn có điểm đau ở khe khớp: bánh chè – ròng rọc, chày – ròng rọc. Gõ mạnh vào bánh chè thường đau.
+ Dấu hiệu bào gỗ: di động bánh chè trên ròng rọc như kiểu bào gỗ thấy tiếng lạo xạo, gây đau tại khớp gối.
+ Có thể teo cơ: tổn thương kéo dài thường có teo cơ ở đùi.
+ Một số bệnh nhân xuất hiện khớp sưng to do các gai xương và phì đại mỡ quanh khớp, có tràn dịch khớp (dấu hiệu bập bềnh xương bánh chè), một số trường hợp có thoát vị màng hoạt dịch ở vùng khoeo (kén Baker). Nói chung không có dấu hiệu viêm nặng như sưng to, nóng, đỏ.
*Trong các triệu chứng trên, đau khớp gối là dấu hiệu lâm sàng chính, đau tăng khi vận động, nghỉ ngơi đỡ đau.
Các phương pháp thăm dò chẩn đoán Thoái hóa khớp gối– Chụp Xquang thường quy.
Chẩn đoán Thoái hóa khớp thường dựa vào lâm sàng và đặc điểm trên phim Xquang. Hình ảnh Xquang khớp gối cho biết tình trạng của sụn khớp một cách trực tiếp thông qua việc đo chiều cao của khe khớp và sự thay đổi của các đầu xương liền đó.
Có 3 dấu hiệu tổn thương cơ bản
+ Mọc gai xương: Gai mọc ở phần tiếp giáp giữa xương và sụn. Gai xương có hình thô và đậm đặc, một số mảnh rơi ra nằm trong ổ khớp hoặc phần mềm quanh khớp.
+ Hẹp khe khớp không đồng đều, hẹp không hoàn toàn.
+ Đặc xương dưới sụn ở phần đầu xương, hõm khớp. Phần xương đặc có thể thấy một số hốc nhỏ sáng hơn.
Phân loại giai đoạn Thoái hóa khớp trên X- quang theo Kellgren và Lawrence (1987)
Giai đoạn 1: Gai xương nhỏ hoặc nghi ngờ có gai xương.
Giai đoạn 2: Mọc gai xương rõ
Giai đoạn 3: Hẹp khe khớp vừa
Giai đoạn 4: Hẹp khe khớp nhiều kèm đặc xương dưới sụn.
– Chụp cắt lớp vi tính khớp gối (CT scanner)
Cho phép chẩn đoán chính xác hơn những tổn thương rất nhỏ của sụn khớp và phần xương dưới sụn mà trên Xquang thường quy có thể không phát hiện thấy. Trên thức tế, cũng không thật cần thiết với mục đích chẩn đoán.
– Nội soi khớp
Phương pháp này có thể quan sát những tổn thương thoái hoá của sụn khớp ở các mức độ khác nhau, đồng thời có thể kết hợp điều trị được xác nhận là rất có hiệu quả.
– Các xét nghiệm khác
+ Xét nghiệm máu và sinh hoá: hầu như không có gì thay đổi. Số lượng bạch cầu và máu lắng tăng nhẹ trong Thoái hóa khớp có phản ứng viêm.
+ Dịch khớp vàng, độ nhớt bình thường hoặc giảm nhẹ, có 100-200 tế bào/1mm3, 50% là bạch cầu đa nhân trung tính, không có tế bào hình nho, lượng protein, mucin và bổ thể bình thường. Phản ứng tìm yếu tố dạng thấp, tinh thể u rát âm tính.
Tóm lại các xét nghiệm cơ bản phải bình thường. Nếu có bất thường phải tìm nguyên nhân khác. Chẩn đoán thoái hoá khớp là chẩn đoán loại trừ.
Tiêu chuẩn chẩn đoán thoái hoá khớp gốiCho đến nay, đã có nhiều tiêu chuẩn chẩn đoán thoái hoá khớp như:
+ Tiêu chuẩn Lequesne(1984)
+ Tiêu chuẩn ACR (1986)
+ Tiêu chuẩn ACR (1991)
Trong các tiêu chuẩn trên thì tiêu chuẩn ACR năm 1991 được cho là phù hợp nhất với điều kiện Việt Nam, vì tiêu chuẩn ACR 1991 cho phép chọn bệnh nhân từ khi mới bắt đầu có triệu chứng Thoái hóa khớp gối nên Ýt bỏ sót bệnh nhân so với ACR 1986, triệu chứng trong tiêu chuẩn ACR 1991 ít hơn nên dễ sử dụng hơn, quan trọng nhất là độ nhạy của tiêu chuẩn ACR 1991 cao hơn tiêu chuẩn ACR 1986 và tiêu chuẩn Lequesne.
Tiêu chuẩn chẩn đoán thoái hoá khớp gối Hội thấp khớp học Mỹ (ACR) 1991.1. Đau khớp gối2. Gai xương ở rìa khớp (X quang)3. Dịch khớp là dịch thoái hóa4. Tuổi ≥40
5. Cứng khớp dưới 30 phút
6. Lạo xạo khi cử động
1. Đau khớp2. Lạo xạo khi cử động3. Cứng khớp dưới 30 phút4. Tuổi ≥38
5. Sờ thấy phì đại xương
Chẩn đoán xác định khi có yếu tố 1,2 hoặc 1,3,5,6 hoặc 1,4,5,6
Chẩn đoán xác định khi có yếu tố 1,2,3,4 hoặc 1,2,5 hoặc 1,4,5
Chẩn đoán xác định khi có yếu tố 1,2 hoặc 1,3,5,6 hoặc 1,4,5,6
Chẩn đoán xác định khi có yếu tố 1,2,3,4 hoặc 1,2,5 hoặc 1,4,5
2.7. Điều trị thoái hoá khớp gốiĐiều trị Thoái hóa khớp gối bao gồm nhiều phương pháp tuỳ thuộc vào diễn biến và giai đoạn của thoái hoá , bao gồm dùng thuốc, chế độ luyện tập, sinh hoạt.
Điều trị Thoái hóa khớp gối dựa trên nguyên tắc.
– Làm chậm quá trình huỷ hoại khớp, ngăn sự thoái hoá sụn khớp.
– Giảm đau, duy trì khả năng vận động và tối thiểu hoá sự tàn phế.
Điều trị nội khoa– Dùng thuốc điều trị triệu chứng tác dụng nhanh.
+ Thuốc giảm đau:
Nhóm thuốc giảm đau cũng có nhiều tác dụng phụ như độc cho gan (huỷ hoại tế bào gan cấp khi dùng liều cao), thận. Nhưng qua nghiên cứu nó Ýt độc với dạ dày và thận hơn so với thuốc chống viêm không steroid .
Hiện nay hay dùng nhóm paracetamol: paracetamol 1-2g/ngày hoặc Efferalgan Codein 2-4 viên/ngày.
+ Thuốc chống viêm không Steroid (CVKS):
Việc sử dụng thuốc CVKS kéo dài cho những bệnh nhân Thoái hóa khớp thường làm tăng tác dụng phụ và các biến chứng, do những bệnh nhân Thoái hóa khớp thường là những người cao tuổi, mà người cao tuổi thường hay bị các bệnh mạn tính khác kèm theo như: tăng huyết áp, tim mạch, tiểu đường
Hiện nay có các thuốc chống viêm không Steroid mới, dựa trên cơ chế ức chế chọn lọc men đồng dạng COX-2 do đó giảm thiểu tác dụng trên thận và đường tiêu hoá, dung nạp tốt cho người có tuổi như Mobic (Meloxicam) 7,5 – 15mg/ngày.
+ Corticosteroid: Tác dụng tiêm Corticoid tại khớp chỉ có tác dụng tạm thời làm giảm mạnh các triệu chứng trong vài tuần nhưng không có tác dụng lâu dài
Tiêm Corticoid tại khớp có thể làm tổn thương sụn khớp, teo cơ, phì đại tổ chức dưới da, teo tổ chức ở dưới da có thể là nguồn gốc sinh chồi xương, nếu tiêm hàng tuần sẽ gây ra thoái hoá sụn khớp.
+ Thuốc dùng ngoài da .
Vì các thuốc dùng đường toàn thân có nhiều tác dụng phụ nên dùng thuốc tại chỗ đang được ưa dùng rộng rãi. Các thử nghiệm lâm sàng có kiểm soát thấy thuốc dùng ngoài da có tác dụng giảm đau đặc biệt trong Thoái hóa khớp gối và khớp háng.
Hiện nay có rất nhiều các loại thuốc dùng ngoài rất đa dạng, phong phú như: Voltarel Emugel, Profenid gel, Gendene, Salonpas…
– Thuốc điều trị triệu chứng tác dụng chậm.
Là mét nhóm thuốc điều trị mới, không đạt hiệu quả tức thì mà sau một thời gian dài (trung bình 2 tháng) và hiệu quả này được duy trì cả sau khi ngừng điều trị (sau vài tuần đến 2-3 tháng). Các thuốc này được dung nạp tốt, dường như không có tác dụng phụ nào.
Một số thuốc điều trị triệu chứng Thoái hóa khớp tác dụng chậm đang được sử dụng:
+ Acid hyaluronic (AH) tiêm nội khớp: Hyalgan 20mg, Hylane F20…
+ Thuốc ức chế men tiêu sụn: Chondrosulf 400mg, Struectum 250mg…
+ Thuốc có tác dụng ngăn chặn sự thoái hoá sụn: Piasclendine
+ Ức chế men tiêu protein: Glucosamin Sulfate
– Vật lý trị liệu, phục hồi chức năng
Vật lý trị liệu có tác dụng giảm đau tốt, chữa tư thế xấu và dinh dưỡng các cơ cạnh khớp, điều trị các đau gân và kết hợp. Có các phương pháp sau:
+ Nhiệt trị liệu (nhiệt nóng) gồm hồng ngoại, đắp parafin, tắm suối khoáng, tắm bùn, siêu âm, sóng ngắn, vi sóng…
+ Điện dẫn thuốc (điện phân).
+ Siêu âm dẫn thuốc
+ Vận động: bao gồm các bài tập với mục đích duy trì tầm vận động khớp, làm mạnh cơ, phòng chống teo cơ, cứng khớp, thoái hoá khớp …
Điều trị ngoại khoa– Điều trị dưới nội soi khớp đơn thuần trong giai đoạn sớm hoặc phối hợp nạo những phần bị tổn thương, cắt màng hoạt dịch bị viêm từng phần, tẩy gai xương, rửa khớp, lấy dị vật trong khớp.
– Phẫu thuật:
+ Chỉ định trong các trường hợp hạn chế chức năng nhiều hoặc đau khớp không đáp ứng điều trị nội khoa.
+ Phương pháp: chêm lại sụn khớp, gọt dũa xương để sửa chữa các khớp, thay một phần hoặc toàn bộ khớp hoặc ghép sụn, cấy tế bào sụn tự thân, thay khớp giả.
Bệnh Thoái Hóa Khớp Gối Và 4 Cách Điều Trị Hiệu Quả
Thoái hóa khớp gối ảnh hưởng trực tiếp tới chức năng vận động của cơ thể, có thể dẫn tới nguy cơ bại liệt cao cho người bệnh nếu không được điều trị đúng cách và đúng mức. Vậy đâu là biện pháp điều trị hiệu quả, an toàn và hữu dụng nhất cho bệnh lý vốn gắn liền với sự lão hóa của tuổi tác này? Mời bạn tham khảo bài viết với các thông tin chi tiết và đầy đủ nhất về bệnh thoái hóa khớp gối và cách điều trị sau đây:
1.Thoái hóa khớp khối và cách điều trị theo Đông yĐiều trị thoái hóa khớp gối hiệu quả, an toàn đầu tiên phải kể tới phương pháp Đông Y.
Theo đông y, bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối là do khí huyết không lưu thông, gân mạch không được nuôi dưỡng nên theo thời gian làm hao mòn sụn dẫn đến thoái hóa.
Vì thế, để chữa khỏi thoái hóa khớp gối, đầu tiên phải làm lưu thông khí huyết, bồi bổ gân mạch, giảm đau, tái tạo sụn khớp, lấy lại chức năng của khớp gối.
Điển hình là châm cứu, bấm huyệt và vật lý trị liệu
*Châm cứu: Tác dụng lưu thông máu huyết ứ đọng, giảm đau, tăng cường khí huyết nuôi dưỡng tại khớp.
*Vật lý trị liệu: Áp dụng một số động tác và bài tập như: ngồi tam giác, ngồi hoa sen, tự xoa bóp chi dưới, … giúp việc vận động các khớp trở nên dễ dàng và dẻo dai hơn.
*Dùng thuốc đông y: Các bài thuốc dân gian từ lá mơ lông, lá ngải cứu, tỏi, lá lốt, bột quế,… hoặc các loại thuốc đắp ngoài, rượu bóp cũng là phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối hiệu quả.
Thoái hóa khớp gối và cách điều trị bằng đông y rất an toàn, chi phí thấp, không để lại các tác dụng phụ nguy hiểm nhưng chỉ có tác dụng khi bệnh mới chớm (mới phát hiện) mới mong muốn thuyên giảm đau nhức.
2. Chữa thoái hóa khớp gối bằng phương pháp Tây yNếu bệnh nhân bị bệnh thoái hóa khớp gối và cách điều trị giảm đau nhanh, ngăn chặn “ngay lập tức” cơn đau và phục hồi chức năng vận động của khớp thì dùng thuốc Tây là giải pháp có thể đáp ứng được. Khi điều trị theo phương pháp Tây y, người bệnh cần được thăm khám kỹ lưỡng và có thể phải áp dụng kết hợp nhiều chỉ định khác nhau để đạt được kết quả tốt nhất.
Bác sĩ sau khi thăm khám và chẩn đoán phim chụp X-quang đầu gối sẽ kê đơn thuốc cho bạn tùy thuộc vào tình trạng thoái hóa khớp gối của bạn biểu hiện những triệu chứng gì.
Khi điều trị, người bệnh có thể được dùng thuốc, cũng có thể được chỉ định các biện pháp tương đương để đạt được hiệu quả tốt nhất.
– Thuốc giảm đau: Loại thuốc giảm đau thông thường paracetamol sẽ được ưu tiên chỉ định với liều lượng 1-2 viên/ ngày hoặc khi đau mới dùng tới. Trong trường hợp thuốc giảm đau thông thường không đem lại hiệu quả, bác sĩ sẽ cho bạn chuyển sang các loại thuốc giảm đau đặc trị.
– Thuốc giảm đau chống viêm corticoid không steroid là loại phổ biến được sử dụng
– Thuốc giãn cơ được sử dụng với mục đích giảm áp lực lên khớp gối để giảm đau và kiểm soát tình trạng thoái hóa ở khớp đầu gối. Khi đó, các thuốc phổ biến được sử dụng có thể kể đến như decontractyl, sidalud 2mg,…
– Thuốc ức chế miễn dịch cũng được chỉ định nhằm bảo vệ sụn khớp tốt hơn và ngăn ngừa nguy cơ bị phá hủy khớp về lâu dài khi phải điều trị kéo dài.
– Thuốc acid hyaluronic tiêm nội khớp để bổ sung hoạt dịch nội khớp giúp làm tăng khả năng bôi trơn khớp tự nhiên. Mỗi đợt tiêm sẽ dùng 2-3 mũi, không vượt quá 4 mũi, thuốc chỉ định là Hydrocortison acetat. Bác sĩ là người chỉ định và trực tiếp thực hiện tiêm vào khớp cho bệnh nhân. Mỗi năm thực hiện không quá 3 đợt. Tình trạng thoái hóa khớp gối của bạn sẽ thuyên giảm rõ rệt.
Tây y cũng chú trọng đặc biệt đến liệu pháp vật lý trị liệu để gia tăng sự linh hoạt cho khớp gối, tránh tình trạng đơ cứng khớp do việc điều trị kéo dài không khỏi dứt. Theo đó, biện pháp áp dụng có thể là các bài tập cơ học vận động cũng có thể sử dụng hồng ngoại chuyên sâu,…
Trước khi thực hiện, bệnh nhân được chụp phim X-quang đầu gối, chụp MRI, xét nghiệm máu. Sau đó, bác sĩ đánh giá tình trạng bệnh và mức độ ảnh hưởng thoái hóa khớp gối và cách điều trị sẽ được chỉ định là nội soi làm sạch khớp gối, tạo tổn thương dưới sụn, cấy ghép tế bào sụn, thay khớp gối nhân tạo,..
Đây là giải pháp chuyên khoa sâu của Tây y dành cho các bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối nặng. Biện pháp chỉ được chỉ định khi thật sự cần thiết, bệnh tiến triển nặng gây đau đớn khiến bệnh nhân không thể vận động và duy trì sinh hoạt bình thường.
Nhìn chung các biện pháp chữa thoái hóa khớp gối theo Tây y có thể tạo ra ưu điểm đáng kế nhất là tạo ra hiệu quả giảm đau và kháng viêm nhanh chóng, có thể cắt cơn đau nhanh giúp người bệnh duy trì được các hoạt sống bình thường. Tuy nhiên, thuốc tây có thể kèm theo các tác dụng không mong muốn đối với sức khỏe tổng thể. Hơn nữa, thuốc tây chỉ điều trị trên triệu chứng không đi sâu vào khắc phục căn nguyên nhân cơ bản không tác động tới gốc rễ của bệnh mà mang nặng tính chất “chữa cháy” trước các triệu chứng mà bệnh gây ra.
3. Chữa thoái hóa khớp gối bằng thuốc NamChúng ta có thể tìm thấy tác dụng chữa thoái hóa khớp gối hiệu quả từ nhiều loại lá Nam quen thuộc sau đây:
Chữa thoái hóa khớp gối bằng cây trinh nữ:
Trong lá cây trinh nữ có kháng chất cho hiệu quả chống viêm rất cao, an thần và giúp giảm đau hiệu quả. Bạn có thể lấy lá và rễ cây trinh nữ rửa sạch, phơi khô và cất trữ để dùng dần. Khi dùng chỉ cần đem nấu với nước để uống hàng ngày. Sự thuyên giảm của cơn đau sẽ cảm thấy tương đối rõ rệt
Loài cây mọc hoang này có tác dụng đặc biệt tốt trong việc chữa trị các vấn đề về xương khớp nhờ hiệu quả lưu thông khí huyết, giảm viêm, giảm đau hữu hiệu. Khi dùng bạn chỉ cần lấy lá, thân và rễ cỏ xước rửa sạch phơi khô dưới nắng to và cất trữ để dùng dần. Mỗi lần dùng lấy một nắm cỏ xước khô sắc với nước để uống hàng ngày.
4. Chữa thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốcPhương pháp chữa thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốc là cách chiết tách tế bào gốc tự thân của người bệnh từ các mô mỡ để tiêm vào khớp gối. Các tế bào này sẽ tự phát triển thành tế bào sụn khớp tại vị trí tiêm với độ tương thích 100%.
Vị trí mô mỡ thường được sử dụng nhất chính là mỡ bụng do có số lượng tế bào gốc nhiều và có tốc độ phát triển tốt nhờ thế nên tác dụng gia tăng mô sụn khớp khá cao, giúp điều trị bệnh cho hiệu quả cao hơn.
Tuy nhiên, cũng bởi điều này nên tế bào gốc vẫn còn có nhược điểm là khó kiểm soát được tốt nhất số lượng và chất lượng tế bào gốc cần thiết. Cho nên không phải với trường hợp nào cũng có thể chữa thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốc đạt hiệu quả cao.
Tại Bệnh viện An Việt, bạn sẽ được các bác sĩ giàu kinh nghiệm trực tiếp thăm khám và đưa ra hướng điều trị thoái hóa khớp gối hiệu quả nhất, giảm tình trạng đau nhức nhanh, vận động dẻo dai hơn.
Khi điều trị cho bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối, các bác sĩ luôn cân nhắc kỹ lưỡng biện pháp áp dụng sao cho có lợi và tốt nhất cho bệnh nhân trên nhiều phương diện. Bất cứ biện pháp nào được chỉ định cũng đều có dựa trên thăm khám và phân tích chính xác cũng như tiên lượng được hiệu quả tốt nhất, đồng thời luôn chú trọng tới những yếu tố cản trở tiến trình điều trị hoặc có ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe tổng thể của người bệnh.
Bệnh viện còn có hệ thống máy móc và thiết bị hiện đại có thể giúp đem đến cho người điều trị chất lượng phục vụ và dịch vụ tốt nhất.
Chữa Bệnh Thoái Hóa Khớp Gối
Ai cũng có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa khớp gối, đặc biệt những người có độ tuổi từ 35 trở lên. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách điều trị sao cho hiệu quả, để giảm tỷ lệ tàn tật do bệnh gây ra. Nội dung bao gồm:
I. Kiến thức về bệnh thoái hóa khớp gốiII/ Cách điều trị thoái hóa khớp gối hiệu quảIII/ Hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh thoái hóa khớp gối
Theo chức năng giải phẫu của khớp gối cho thấy, khớp gối có vị trí tiếp giáp giữa ba xương đó là đầu trên của xương chày, đầu dưới của xương đùi và mặt sau của xương bánh chè được che phủ bởi phần sụn khớp. Khớp gối có vai trò quan trọng giúp nâng đỡ toàn bộ cơ thể và được xem như khớp vận động nhiều nhất nên rất dễ gây ra tình trạng thoái hóa khớp đầu gối.
I. Kiến thức về bệnh thoái hóa khớp gối A. Bệnh thoái hóa khớp gối là gì?Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Nguyễn Thị Vân Anh (Giám đốc chuyên môn Trung Tâm Ứng dụng đông phương Y pháp) cho biết: Thoái hóa khớp gối tiếng Anh gọi là Osteoarthritis hay Degenerative arthritis, gây tổn thương sụn khớp gối và xương dưới sụn. Lúc này, dịch khớp gối điều tiết bị giảm thiểu, khiến các khớp xương sụn và xương đùi va vào nhau gây bào mòn phần sụn và dẫn đến hiện tượng sưng, viêm.
B. Nguyên nhân gây bệnh thoái hóa khớp đầu gối# Chấn thương
Chấn thương đặc biệt chấn thương vùng đầu gối có thể gây ảnh hưởng đến bất kỳ dây chằng, túi chứa chất lỏng (Bursae) hay gân,… các bộ phận bao quanh khớp gối cũng như phần xương, dây chằng và phần sụn. Một số chấn thương đầu gối điển hình có thể gây thoái hóa khớp gối như sau
Chấn thương ALC: Xảy ra do rách dây chằng trước (ACL). Đây được xem là một trong bốn chằng kết nối với phần xương sống và xương đùi lại với nhau. Chấn thương này xảy ra khi bạn tham gia chơi bóng rổ hoặc các môn thể thao khác đòi hỏi thay đổi hướng đột ngột.
Gãy xương: Một va chạm xảy ra có thể làm gãy xương đầu gối, trong đó có xương bánh chè. Ở một số trường hợp, xương bị suy yếu, vì vậy, người bệnh chỉ cần đi sai cách cũng khiến xương có thể gãy.
Viêm bao quanh đầu gối: Một số chấn thương đầu gối có thể gây viêm trong hoặc gây ảnh hưởng đến dây chằng cũng chính là nguyên nhân gây thoái hóa đầu gối.
Viêm gân Patellar: Những người chạy bộ, đi xe đạp, trượt tuyết hay những người tham gia các môn thể thao chạy nhảy thường có xu hướng bị viêm bao gân sao và gây đau nhức. Gân này kết nối với xương ống và 4 đầu ở phía đùi trước. chính vì vậy, người bệnh chơi các môn thể thao này thường có khả năng thoái hóa khớp cao hơn những người còn lại.
# Bệnh lý về khớp
Theo các chuyên gia nhận định, có hơn 100 loại xương khớp khác nhau và chúng đều gây ảnh hưởng đến đầu gối, gây thoái hóa khớp gối.
Viêm xương khớp: Đây là bệnh xương khớp khá phổ biến. Căn bệnh này còn có tên gọi khác đó là viêm khớp thoái hóa. Tình trạng bệnh xuất hiện khi sụn đầu gối bị bào mòn do vấn đề tuổi tác hay do sử dụng thuốc gây ra.
Viêm khớp dạng thấp: Là một trình trạng tự miễn gây ảnh hưởng đến hầu hết các khớp trong cơ thể, trong đó có khớp gối,
Bệnh gout: Thoái hóa khớp gối có thể xảy ra trong trường hợp này. Bởi các tinh thể acid uric tích tụ trong khớp và gây đau nhức ở các đốt ngón chân cái rồi sau đó lan đến đầu gối.
Pseudogout: Bệnh xuất hiện là do các tinh thể canxi phát triển trong dịch khớp tạo ra hiện tượng giả mạc và đầu gối chính là khớp bị ảnh hưởng của giả nhiều nhất. Thông thường, người bệnh thường nhầm lẫn giữa Pseudogout với bệnh gout.
Viêm khớp: Thoái hóa khớp gối xảy ra cũng có thể do khớp gối bị nhiễm trùng dẫn đến sưng đỏ và gây đau.
# Một số nguyên nhân khác
Một số yếu tố khác làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp gối:
Hội chứng xương bánh chè (Patellofemoral pain syndrome): Hiện tượng này rất hay gặp ở các vận động viên thể thao và người trẻ tuổi, đặc biệt những người có dị tật ở xương bánh chè. Hội chứng xương bánh chè là thuật ngữ dùng chỉ sự đau đớn xảy ra ở giữa xương bánh chè và xương đùi dưới.
Dư thừa trọng lượng: Thừa cân hay béo phì chính là nguyên nhân gây tăng áp lực lên khớp gối. Nhất là khi người bệnh hoạt động đi lại hoặc lên xuống cầu thang. Chính vì yếu tố này làm tăng khả năng thoái hóa khớp bằng cách thúc đẩy sự phân hủy lớp sụn và khớp.
Yếu cơ hoặc cơ thể bị thiếu linh hoạt: Cơ bị yếu dẫn đến việc hỗ trợ nâng đỡ các khớp xương bị yếu đi và gây mất thăng bằng. Đồng thời, xương khớp thiếu sự linh hoạt cũng chính là yếu tố khiến khớp đầu gối dễ bị chấn thương.
Một số môn thể thao: Chơi thể thao với các bộ môn như trượt tuyết, bóng rổ,… chính là nguyên nhân làm tăng áp lực lên khớp gối của bạn và tăng khả năng bị tổn thương khớp gối gây thoái hóa khớp gối.
Chấn thương trước đó: Ở một số người nếu có tình trạng chấn thương khớp gối trước đó thì nguy cơ khớp gối bị tổn thương lần nữa là điều không thể tránh khỏi.
C. Nhận biết biểu hiện thoái hóa đầu gối
Người bệnh thường có cảm giác thường xuyên đau nhức ở vùng khớp gối và cơn đau tăng dần lên khi bệnh nhân hoạt động hoặc di chuyển. Bên cạnh đó, các cử động nhẹ nhàng như duỗi chân thường nghe có tiếng kêu lục cục, lạo xạo ở đầu khớp gối.
Ngoài ra, người bệnh cũng hay bắt gặp hiện tượng cứng khớp, co khớp gối xảy ra vào buổi sáng. Sau khi ngủ dậy, việc cử động dường như là không thể, bệnh nhân phải mất khoảng 20 – 30 phút để làm ấm khớp mới có thể cử động được.
Ở một số trường hợp thoái hóa khớp gối, người bệnh cảm thấy nhấc chân khó, đi tập tễnh hoặc ngồi xuống rồi đứng lên cảm thấy khó khăn. Nhiều người khi đứng lên cần phải có vật để vịn hoặc có sự giúp đỡ của người xung quanh.
Đồng thời, biểu hiện đau nhức khi đi cầu thang thể hiện ở giai đoạn đầu của bệnh thoái hóa khớp gối. Khi bệnh chuyển nặng, người bệnh không thể bước lên cầu thang hoặc co được chân vì quá đau.
Mặt khác, thoái hóa sẽ dẫn đến tình trạng khớp gối bị sưng lên do tràn dịch khớp. Vấn đề đau nhức này sẽ được cải thiện khi người bệnh tiến hành chọc hút dịch.
Ngoài các triệu chứng chung nêu trên, người bệnh cũng có thể nhận biết bệnh thoái hóa khớp gối qua từng giai đoạn của bệnh. Cụ thể như sau:
Nhận biết thoái hóa khớp đầu gối chia làm 3 giai đoạn:
+ Giai đoạn sớm: Đây là giai đoạn khớp gối mới bắt đầu khởi phát. Do đó, người bệnh thường không có cảm giác đau nhức, khó chịu hoặc nếu có tình trạng này xảy ra rất nhỏ, chỉ thoáng qua.
+ Giai đoạn giữa: Có thể được coi là giai đoạn nhẹ. Bởi khi chụp X – quang ở giai đoạn này, hình chụp có thể cho thấy xương phát triển, sụn bình thường và không gian giữa xương cũng bình thường nên không xảy ra hiện tượng cọ sát. Tuy nhiên, người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng như đau sau khi chạy bộ hoặc đi bộ một ngày dài. Khớp có dấu hiệu co cứng khi không hoạt động vài giờ, cũng có thể đau khi uốn hoặc quỳ gối.
+ Giai đoạn nặng: Trong giai đoạn này, phần sụn bị tổn thương một cách rõ ràng và khoảng cách giữa các xương có biểu hiện gần sát vào nhau. Người bệnh sẽ gặp phải biểu hiện co cứng khớp, đau nhức và không thể đi lại. Đồng thời, khớp có triệu chứng sưng tấy sau một thời gian vận động. Ngoài ra, chất dịch hoạt bắt đầu suy giảm và không còn giúp cản trở ma sát giữa các bộ phận khớp.
D. Những biến chứng thoái hóa khớp gối có thể gây raBệnh thoái hóa đầu gối khi không được điều trị kịp thời có thể gây giảm thiểu chức năng vận động. Chẳng hạn như cứng khớp, đi lại khó khăn, thậm chí nhiều người phải sử dụng nạng để nâng đỡ. Bên cạnh đó, người bệnh thường xuyên bị cơn đau nhức hành hạ, dẫn đến trường hợp đi lại khó khăn. Ngoài ra, thoái hóa khớp gối cũng gây ra biến dạng khớp, chi dưới có thể bị vẹo hoặc cong. Một số trường hợp còn bị teo cơ, tàn phế phải ngồi xe lăn.
II/ Cách điều trị thoái hóa khớp gối hiệu quảThoái hóa khớp gối về cơ bản không thể giải quyết triệt để nhưng các triệu chứng của bệnh có thể được quản lý hiệu quả bằng việc can thiệp các phương pháp điều trị từ bên ngoài và thay đổi lối sống.
1/ Chữa thoái hóa khớp gối theo Tây yThuốc uống, tiêm thuốc hay phẫu thuật,… đều là các biện pháp chữa thoái hóa khớp và thoái hóa khớp gối theo Tây y, được bác sĩ áp dụng tùy thuộc vào mức độ nặng hay nhẹ của bệnh nhân. Với mỗi tình trạng bệnh khác nhau, người bệnh sẽ được chỉ định điều trị bằng các phương pháp sau đây:
#1. Thuốc uống chữa thoái hóa khớp gối
Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc giúp giảm đau hoặc chữa trị một số bệnh lý tiềm ẩn gây thoái hóa khớp chẳng hạn như:
Thuốc Acetaminophen: dùng chữa thoái hóa khớp gối cho bệnh nhân đau nhẹ đến trung bình.
Thuốc chống viêm không steroid (NASID): Thuốc này có loại kê đơn và không kê đơn. Một số loại không kê đơn như natri naproxen (Aleve) và ibuprofen (Advil, Motrin IB), thuốc giúp giảm đau nhất là giảm đau khớp gối. Tuy nhiên các bác sĩ còn có thể cho liều mạnh hơn trong trường hợp nặng.
Duloxetine (Cymbalta): Thuốc được sử dụng như chất chống trầm cảm, thường được dùng để điều trị bệnh thoái hóa khớp gối ở giai đoạn mãn tính, giúp giảm đau và viêm.
→ Cảnh báo rủi ro: Thuốc có tác dụng phụ có thể gây tổn thương gan và các bộ phận khác trong cơ thể vì thế cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
#2. Chữa thoái hóa khớp gối bằng biện pháp tiêm thuốc
Corticosteroid: Tiêm trực tiếp Corticosteroid vào khớp gối giúp giảm đau hiệu quả. Đồng thời, thuốc còn giúp giảm tình trạng đau nhức trong vòng vài tháng. Tuy nhiên, biện pháp này không phải với trường hợp bệnh nào cũng mang lại hiệu quả.
Axit hyaluronic: Đây là chất lỏng dày tương tự như chất bôi trơn khớp, giúp giảm đau bằng cách cung cấp vào khớp gối, giúp cải thiện tính di động và giảm đau hiệu quả. Tuy nhiên, một số nghiên cứu chỉ ra rằng, tiêm acid hyaluronic mang lại kết quả giảm đau không bằng giả dược nhưng chúng khá giống với thành phần chứa trong khớp. Do dó, bác sĩ vẫn chỉ định cho bệnh nhân sử dụng để giảm đau trong vài tháng.
Tiêm huyết tương (PRP): PRP là tên viết tắt của Platelet Rich Plasma và có nghĩa là huyết tương giàu tiểu cầu. Chúng có chứa nhiều yếu tố tăng trưởng khác nhau, giúp giảm viêm và thúc đẩy bệnh mau chóng hồi phục. Loại tiêm này thường được áp dụng cho những người có xu hướng thoái hóa khớp gối nhẹ hoặc người trẻ tuổi.
→ Cảnh báo rủi ro: Với biện pháp tiêm nhiều lúc không mang lại hiệu quả cao trong điều trị và thường sử dụng với liều lượng mạnh nên có thể gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe.
#3. Điều trị thoái hóa khớp đầu gối bằng phẫu thuật
Khi tất cả các liệu pháp điều trị nội khoa không mang lại kết quả điều trị hiệu quả. Phẫu thuật chính là phương án cuối cùng được bác sĩ chỉ định và lựa chọn, nhằm giúp bệnh nhân phục hồi lại khớp gối.
Các phương pháp phẫu thuật xâm lấn hoặc xâm lấn tối thiểu được bác sĩ khuyến cáo sử dụng đó là:
Phẫu thuật nội soi: Đây là phương pháp chữa thoái hóa khớp gối, giúp bác sĩ có thể kiểm tra vị trí xương khớp bị tổn thương và giúp sửa chữa xương khớp bằng máy ảnh sợi quang và công cụ kèm theo. Bác sĩ sẽ đưa dụng cụ này vào đầu gối của bạn thông qua một vài vết một nhỏ quanh đầu gối. Với biện pháp chữa thoái hóa khớp gối bằng nội soi sẽ giúp loại bỏ các cơ quan lỏng lẻo ra khỏi khớp gối hoặc sửa chửa hoặc tái tạo phần sụn bị hư hỏng, dây chằng bị rách.
Phẫu thuật thay thế đầu khớp gối một phần (arthroplasty unicompartmental): Bác sĩ sẽ làm ca phẫu thuật để loại bỏ một phần đầu khớp gối bị hư hỏng nhất định và thay thế vào đó khớp gối khác được làm bằng nhựa hay kim loại. Phẫu thuật này được bác sĩ hành thông qua các lỗ rạch nhỏ và các vết rạch này cơ cơ chế phục hồi nhanh hơn phẫu thuật thay thế toàn bộ khớp gối.
Phẫu thuật thay thế toàn bộ đầu gối: Bác sĩ sẽ cắt bỏ phần sụn và xương bị tổn thương ra khỏi xương đùi, xương bánh chè và thay thế vào đó khớp nhân tạo bằng chất liệu kim loại hoặc nhựa.
→ Cảnh báo rủi ro: Bất kỳ biện pháp chữa thoái hóa khớp gối nào cũng mang ưu và nhược điểm riêng, phẫu thuật cũng nằm trong số đó. Chính vì vậy, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi quyết định thực hiện.
2/ Thuốc trị thoái hóa khớp gối theo Đông yQua thực tiễn lâm sàng, thuốc Tây không chỉ giúp giảm đau hiệu quả trong thời gian ngắn nhưng thuốc cũng chỉ giúp loại bỏ các triệu chứng bệnh chứ không giúp loại bỏ căn nguyên gây bệnh. Song song đó dùng thuốc tây vẫn còn đó những tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, hiện nay đa phần bệnh nhân đều chuyển sang chữa thoái hóa khớp gối bằng đông y.
Thuốc đông y không những tập trung tác động vào can phế kinh tỳ, giúp nâng cao thể trạng sức khỏe mà còn giúp khí huyết lưu thông tốt, giảm nhanh cơn đau hiệu quả. Đồng thời, thuốc được bào chế từ các nguyên liệu tự nhiên nên khá an toàn cho người sử dụng và có thể dùng lâu dài. Tuy nhiên, thuốc có tác dụng hơi chậm, đòi hỏi người bệnh phải có tính kiên trì trong việc sử dụng thuốc chữa thoái hóa khớp gối.
Qua đây, nói về đông y, người bệnh cũng có thể tham khảo bài thuốc đông y chữa thoái hóa khớp gối Hoạt Huyết Phục Cốt Hoàn. Đây là bài thuốc được Trung Tâm Nghiên Cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc nghiên cứu, thử nghiệm thực tiễn và cho ra đời. Bài thuốc được rất nhiều chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực xương khớp đánh giá cao về hiệu quả trong việc chữa thoái hóa khớp gối.
Hoạt Huyết Phục Cốt Hoàn với các thành phần chính như Bạch Thược, Phòng Phong, Thổ Phục Linh,… giúp kháng viêm và giảm đau hiệu quả. Tuy thuốc không có liều lượng mạnh như các loại giả dược Tây y nhưng bệnh nhân sẽ cảm thấy bệnh thuyên giảm chỉ sau ngày đầu sử dụng. Đồng thời, người bệnh cũng có thể cử động và đi lại, tham gia các hoạt động sinh hoạt thường ngày sau thời gian ngắn sử dụng thuốc.
Bên cạnh đó, thuốc còn chứa một vài vị thuốc quý hiếm khác như Hầu Vĩ Tóc, Độc Hoạt, Khương Hoạt, Đương Quy, Tang Ký Sinh,… Tất cả các loại thảo mộc này khi trộn lẫn vào nhau tạo ra bài thuốc tác động vào khu phong, trừ thấp, thông kinh lạc,…, giúp bồi bổ khí huyết, tăng dưỡng chất bôi trơn khớp gối. Ngoài ra, thuốc còn giúp tái tạo và nuôi dưỡng sụn khớp, giúp phục hồi chức năng khớp hiệu quả, cải thiện tình trạng khô cứng khớp.
Thuốc Hoạt Huyết Phục Cốt Hoàn được bào chế theo công thức và đã được các chuyên gia gảm thành phần, liều lượng theo từng yếu tố cơ địa, bệnh lý,… Do đó, thuốc không gây tác dụng phụ đến gan thận hay cơ quan nhạy cảm như dạ dày. Do đó, người bệnh có thể an tâm sử dụng thuốc Hoạt Huyết Phục Cốt Hoàn để chữa thoái hóa khớp.
III/ Hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh thoái hóa khớp gốiMột số biện pháp chăm sóc khớp gối các bạn có thể áp dụng ngay tại nhà để giảm nhanh các triệu chứng đau như sau:
# Nghỉ ngơi
Đây được xem là giải pháp khắc phục thoái hóa khớp gối đơn giản mà bất kỳ ai cũng có thể thực hiện được. Với biện pháp này, bạn sẽ giảm tình trạng căng thẳng lặp đi lặp lại lên đầu khớp gối, giúp khớp gối có thời gian nghỉ ngơi và tự chữa lành.
# Giảm cân
Tăng cân, thừa cân là một trong những nguyên nhân khiến cho khớp gối chịu nhiều áp lực dễ dẫn đến thoái hóa khớp gối.
# Kem giảm đau không kê toa
Một số loại thuốc dạng gel hoặc kem có bày bán không theo toa ở các quầy thuốc giúp bạn giảm cơn đau nhanh chóng.
# Nước đá
Sử dụng nước đá cũng chính là cách giúp giảm đau thoái hóa khớp gối hiệu quả. Nhiệt độ lạnh, giúp giảm viêm và sưng ở khớp gối. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng nước đá lâu hơn 20 phút có thể gây ảnh hưởng đến dây thần kinh cảm giác dưới da.
# Kê cao đầu gối
Đây cũng là cách giúp kiểm soát cơn đau co bệnh thoái hóa khớp gối gây ra. Các bạn hãy thử đặt chân lên trên ghế tựa hoặc lên gối, cơn đau nhức sẽ được xoa dịu.
Thay vì chờ bệnh phát triển mới tiến hành điều trị, các bạn cần có hướng chủ động hơn trong việc thăm khám và chữa trị. Vì vậy, khi nhận thấy bản thân có dấu hiệu bệnh thoái hóa khớp gối xuất hiện, các bạn cần gặp bác sĩ để được chẩn đoán bệnh ngay.
XEM VIDEO PHỎNG VẤN BÁC SĨ VÂN ANH VỀ CĂN BỆNH THOÁI HÓA KHỚP
Trong thời gian qua Ban biên tập Trang thông tin khoa học “Chuyên Khoa Xương Khớp” nhận được rất nhiều câu hỏi về Dược liệu đông y trị bệnh xương khớp, đặc biệt là bài thuốc “Hoạt huyết Phục cốt hoàn”. Để bạn đọc có thể hiểu thêm về bài thuốc “Hoạt huyết Phục cốt hoàn” và phương pháp khoa học điều trị bệnh xương khớp của trung tâm, quý độc giả có thể liên lạc trực tiếp với Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc theo địa chỉ sau để được tư vấn:
Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc
B31 Ngõ 70 – Nguyễn Thị Định – Q.Thanh Xuân – Hà Nội
Điện thoại: (024) 7109 7799 – 0904 778 682
Số 145 Hoa Lan, phường 2, quận Phú Nhuận, chúng tôi
Điện thoại: (028) 7109 5599
Email: info@thuocdantoc.org
Cập nhật thông tin chi tiết về Thoái Hóa Khớp Gối: 4 Giai Đoạn &Amp; Phương Pháp Điều Trị trên website Zqnx.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!